WWW.COI THIEN THAI.COM - TRUYEN VUI XIEN BOT

Truye^.n Vui Xie^?n Bo^.t

flower

[Xin at Lam Nha][Rao Lang][Gop Goc][Ham Ct][oi Bo Gay Lay Bo Beo][Lam Ma Me][anh Trong Cam][Tri Huyen Le Kim Thang][Quan ay][Va Quan Huyen][Chi An Tien][Xien Vao Dinh Tong oc Xin Tien][T Chng Nan Y]

oi Li Ve Xien Bot

T khi Trang Quynh bi. Chua Trnh anh thuoc oc chet, nc nam ta khong con Trang na, nhng nhng ngi tai gioi th khong thi nao khong co. Con chau Trang cung eu la nhng ngi thong thai khac thng. Du nha ngheo, nhng khong ai chu ra lam quan. Xien la chat Trang Quynh. Bo Xien ngoai ba mi tuoi mi sinh Xien. Xien mat vuong ch ien, tai to nh tai phat, mom rong, mat sang. Ngi ta goi Xien la Xien Bot v que Xien  lang Hoang Bot (Thanh Hoa).

1. Xin at Lam Nha
Nghe noi vung Yen Lc, thuoc huyen Tho. Xuan, gan rng nui, co nhieu at hoang, Xien di c len ay .
Theo le lang, Xien phai bien trau ru xin lang cho tru ngu, roi lai phai bien trau ru mot lan na xin lang mot manh at lay cho dng tup leu tam thi lam ni an . Ly trng anh trong hop lang, nhng thc ra ElangE ch la bon chc sac, cng hao ma thoi. Thay ho hay hach sach, kenh kieu, Xien ghet lam. Lan th hai mang trau ru ra nh, Xien gai au gai tai tha:
- Da, trnh cac cu, con mi en ay, n nh cac cu cho  e hau ha cac cu, nhng cha co nha ca g ca, muon xin mieng at au lang cho a (1) xin cac cu xet cho
Ly trng thay ru th tt mat, lien noi:
- Tng g ch mieng at au lang cho a ay th c, nao xin mi cac cu ta chen i thoi!
(1) Lang  ay ch ly hng hao muc

2. Rao Lang
Ngay trc, dan ngu c la ke thap kem nhat trong lang. Cho nen, en Yen Lc, va dng xong tup leu, Xien b bon ly trng bat ra lam mo.
Mot hom, ly trng thay mot ch hang bat ngoi a  cai bai ram au lang, lien bat lay ganh bat roi sai Xien i mi ElangE ra nh chia phan. Xien vang vang da da, vac mo i, c sau mot hoi mo Ecoc cocE lai rao:
- Chieng lang chieng cha! lang tai ma nge mo rao: Cu ly bat c mu hang bat a bay au lang, mi ElangE mau ra nh ma chia phan!
Nghe noi chia phan, bao nhieu ch sac, than hao, voi va keo nhau ra nh. en cong nh, gap Xien, ai cung nhao nhao hoi:
- Chia phan g the may
- Con me hang bat ay au ro
- Co nhieu khong ha may
Xien le phep ap:
- Bam cac cu, con me hang bat a bay au lang. Da, nhieu lam a, mot ong to lu lu the kia, co le mot cu c en vai ba bat ch khong t au!
Va noi, Xien va ch ve pha hai cai sot bat ang e  he nh.

3. Gop Goc
Hoi ay quan Phap a sang xam lc nc ta. Nhieu ngi noi day chong lai trieu nh v vua quan nha Nguyen au hang thc dan Phap. Theo lenh quan tren, trai trang lang yen Lc em nao cung phai ra nh canh phong. Gap mua ong ret mt, ho chia nhau lan lt moi toi mot anh gop goc (1) e si cho am. Xien von co cam tnh vi nhng ngi noi loan chong lai trieu nh, nen c nay cao nhc au, mai cao au bung khong chu i canh phong. Ho bat Xien phai nop goc mi cho  nha. Xien ao mot t goc chuoi ganh ra, nhe gia ong la ang chay gian giat ma o vao, the la ca ong la tat phut. Lao hng kiem lien quat hoi Xien. Xen tra li:
- Cac ong bao toi gop goc. Nha toi cha co goc gac chi ca, ch co goc chuoi ma thoi. Goc nao ma cha la goc, cac ong khong nhan th lai xin ganh ve vay.

4. Ham Ct
V la dan ngu c, Xien thng b bon cng hao trong lang chen ep. e tra thu, nhan mot hom ca bon ang hop viec lang, che chen cai nhau om toi, Xien tm mot cai noi v, bo vao tt ct ngi lan nc, em en cho au gio va un va khuay. Gio a mui thoi bay vao cho bon cng hao ang hop. Chung khong chu c, chay ra quat thao am . Xien xin loi va phan tran:
- Tha cac ong, nha toi co mot o cho con tr chng, oi an ct sot, cho nen phai un cho chung mot t.
Ly trng trng mat hoi:
- Ai bao chu lam the
Xien ap:
- Tha cac ong, ngi ta thng noi: ELau nhau nh cho au tranh ct sotE. Thay ngi ta noi nh vay th toi cung lam nh vay thoi.

5. oi Bo Gay Lay Bo Beo
Lang Yen Lc co mot cai van ch lo thien th Khong T. Trau bo trong lang tha an co  gan ay keo vao phong ue ca ra be th. Bon ly trng, cng hao thay khong tien, ben hop lang, giao cho Xien phai trong nom, rao giau lai, va at ra le he bo nha ai vao, lang se bat lam tht chia phan. Le lang at ra, cac nha co bo eu dan con hoac ngi  het sc gi gn. Xien co mot con bo om, gay nh cai mo kho, c tha cho an  gan ay. Mot hom, Xien e bo vao trong khu van ch, co y cho dan lang biet.
ang them tht bo, bon ly trng, cng hao lap tc cho ngi bat lam tht. Xien noi:
- Le lang at ra, toi khong dam keu ca g, ch xin lang nh cho t nay tr i bat c bo nha ai, he vao van ch la bat lam tht tuot.
Sau o t lau, Xien mua may co bai tam cuc, chia cho bon tre chan bo ru chung tm am at kho rao, phang phiu ngoi anh. Bon tre thch qua, xum nhau, chui mui vao van bai, chang e y g en bo me na. Xien la cho tat ca an bo lai gan khu van ch, roi m cong ra. Xhay co ben trong xanh tot, mot con vao, hai con vao, ba con vao, the la nhng con khac cung chen nhau vao theo. Xien ong cong lai roi chay ve goi dan lang ra bat bo. Bat c hn mot tram con, phan nhieu la cua bon ly hng cng hao giau co trong lang. Chung ban nhau:
- Lan nay, nhieu ngi eu pham phai le lang, khong le ta em lam tht tat ca, vay th xin x xoa.
Xien nhat nh khong nghe, lay c rang lan trc lang a an tht bo cua mnh roi, nay lang t y bo le, Xien se kien quan. S. Xien lam to chuyen, chung ban nhau en cho Xien mot con bo, roi bo cho cac nha co bo b bat chia nhau chu tien. Xien nhat nh khong nghe, noi:
- Ch co hai cach: mot la em lam tht tuot, hai la em chia eu cho dan lang, moi nha mot con.
Bon ly hng cng hao ban vi nhau mai, cuoi cung phai bang long theo cach th hai, v chia nh vay th chung con c moi nha mot con, ch em lam tht th mat ca. The la, khong nhng Xien a anh oi c bo beo, ma nhng nha trong lang cung c moi nha mot con.

6. Lam Ma Me
Bon chc sac, hng ly trong lang luc nao cung ngh en ru tht. Thay ba me. Xien va mi mat, chung bat phai lam ma, mi ElangE en an uong. Nha Xien ngheo lan, en khoai san con khong co an th lay g lam ma, nhng khong lam chung se uoi i khoi lang. Ngh c mot meo, Xien ben i noi kheo vi nhng ten chop bu:
- Cha noi cac cu cung tha biet, nha tung qua, xin cac cu rong lng e c chon cat ngay hom nay cho mo yen ma ep; con viec ma chay, xin cac cu cho khat en tuan mong mot sap ti, v con phai vay mn ba con xa gan, khong g cung phai kiem con ln dam chuc can, mi au gao xoi...
Thay nha Xien ngheo tung that, cac EcuE anh cho khat va
Tuan mong mot ti, Xien mua chu c mot con ln that to, that beo, nha chu giao hen ba hom sau phai tra u tien. Xien lam tht ngay, roi cat tht vao trong buong. XIen nh ngi mi E langE ung chieu hom ay ti uong ru. Khi E langE a te tu ong u, Xien mi em t m bo vao xanh vi mi cu hanh, ran len. Mui m bay ra thm phc khien ElangE ang ngoi la liet trong cai rap dng  ngoai san, c nuot nc mieng ng c. Xien bng xanh m cat i, roi la luc khong ai e y, cham mot moi la len mai bep.
ELangE ang ch co bng ra, sot ca ruot, bong nghe tieng ho hoan nhn ra th thay cai bep ang boc chay. ELangE hoang qua, xon xao un ra khoi rap. hau het nhng ngi i am eu quan trang ao dai chnh te, khong dam xong vao cha chay. Ea con xom gieng ke xach thung, ngi vac cau liem, chay en , th cai bep a thanh mot ong la. Xien mat mui, quan ao nh ma lem, keu khoc tham thiet:
- oi tri at oi la tri at! oi cha me i la cha me oi! oi lang nc oi la lang nc oi! Chay mat het ca bep nc, ca co ban roi, con lay g ma lam ma lam chay na... i hi hi!
ELangE tng co ban chay that, con x mui g na, khong ai bao ai, ke trc ngi sau, ra ve ca.
Ga gay em ay, Xien ganh tht ln i ch xa ban. Chieu hom sau, Xien mang tien ve trang trai xong n, con tha mot t, mua ngay may cay tre lam lai cai bep.

7. anh Trong Cam
Sau mot thi gian lam mo, Xien lai phai lam ay t hau ieu trap cho lao chanh tong. Mot lan, lao chanh tong i chi xa, Xien theo hau. Khi en lang no thay co mot cai trong mat to bang cai nong, hai thay tro lay lam la qua, vao xem. Co ti mi ngi khach qua ng cung ang ban tan ve cai trong o, tren tang trong co e may ch: Etrong camE, nen cha ai dam lai gan. Bong Xien ln tieng:
- Co ai dam o toi anh cai trong cam nay khong nao
Mot ngi ci:
- en co to nha anh song lai cung khong dam ung en na la anh.
Xien mot hai cam oan la anh c, khong s g ca. Trong so o co mot ngi buon ban giau co, trong tui san tien, cho la Xien khoac lac, nga tai lam, bao:
- Anh anh c u ba hoi chn tieng toi se cho anh nam chuc quan tien!
Xien noi:
- Nam chuc cha bo, t ra cung phai mot tram.
Ngi kia bang long, bao:
- c, anh khong lam c ung nh li noi, th phai  cm khong cho toi mi nam.
Hai ben lam giau giao ke, co mot ngi ng ten lam chng.
Xien bac thang, vac dui treo len, dang thang canh nen u ba hoi chn tieng. Trong keu, vang ca tai, nhc ca oc. Vai ba ngi nhut nhat, s lien luy, voi thao lui. Chieu theo giao keo, Xien bat ngi kia phai giao u so tien.
Nghe trong anh bat thnh lnh, dan lang kinh ngac, lu lt keo nhau ra ong nh hoi. Ly trng, tay cam heo, len qua am ong, khenh khang bc vao en quat thao am . Xien ra trc mat ly trng vai chao roi gai au gai tai noi:
- Da trnh ong, toi la khach qua ng, thay canh lang ta tru phu, thay en ta linh thieng, nen co nam chuc quan tien trc e hau thanh sau hau lang. Nhng v khong biet lam the nao gap ong cung tat ca dan lang c, buoc long phai anh vai hoi trong, xin cac ong anh ch ai xa cho
Thay co mon tien ln, ly trng cung hoi ong chc sac thch qua, ban nhau hay trch ngay ra mi quan lam ba chen ai ong khach hao tam.

8. Tri Huyen Le Kim Thang
Mot hom, nhan co lenh cua bon chc dnh bat tat ca tre gia trai gai lang hoang Bot phai an mac chnh te e i on quan huyen Le Kim Thang ve lang hieu du, Xien ngh ra ngay mot ke. Xien len vao buong ong noi lay trom chiec ao thung o mac vao, roi i thang ra nh, gia v chay i chay lai lang xang ngay trc mat quan huyen. Quan lay lam la, cho lnh goi lai hoi. Xien xng ten ho va noi la hoc tro. Huyen Thang lien mn ngay viec an mac ngo nghnh cua Xien ng khau oc mot cau, bat phai oi:
- ao o quet ct trau
Xien oi ngay:
- Long xanh che t nga
Huyen Thang khong ng b mot vo, tai mat, doa:
- Thang nay lao! a the, phai o them cau nay na, khong oi c, tao se cho an on.
Thay toc Xien o hoe v ai nang lau ngay, huyen thang lien ra cau oi:
- Hoc tro la hoc tro con, toc o nh son la con hoc tro
Xien khong can ngh ngi lau, oi tc khac:
Tri huyen la tri huyen Thang, an noi lang nhang la thang tri huyen!
Huyen Thang tc a mau, nhng v Xien oi rat chnh, khong be vao au c, anh cam mieng.

9. Quan ay
Nam nao cung vay, c gan tet Nguyen an, vien tri phu Hoang Hoa cung v i ch tet. T phu ra ch. But Sn rat gan, nhng von tnh hach dch, quan phu bat lnh cang ra tan cong ch va mang theo hai cai long xanh che. Hoi nay, Xien Bot hay con nho, xong thay cai oai rm cua quan th ghet lam. Xien mang mot con cho con i ch, nhng khong ban, c om  trc bung, luc th chen i trc quan, luc th lui lai i sau quan. Thay Xien mang cho, ai cung tng Xien mi mua, lien hoi:
- Cho bao nhieu
Xien tra li:
- Quan ay!
Quan phu biet thang be om cho chi xo mnh, cho lnh bat lai hoi:
- Ai xui may an noi nh the?
Xien ap:
- Bam quan, nha con muon nuoi mot con cho con e don ct cho em, nen bo me con bao con i mua
Quan hoi:
- May la con cai nha a
Xien tra li:
- Bam con la chat cu. Trang Quynh a!
Quan nghe noi Xien la chat cu. Trang Quynh th co y gm, nhng cha tin lam:
- a la chat cu. Trang tat phai hay ch. The may co i hoc khong?
Xien ap: - Bam quan, con la hoc tro gioi nhat vung nay a, quan ln khong i hoc nen khong biet o tho
Thay Xien van tm cach xo mnh, quan noi gian:
- May vo le! Nhng a nhan la hoc tro gioi th phai oi cau nay. Hay tao tha toi. D tao anh on.
Quan oc: ERoi that phan anh t me hoc troE.
Xien hoi:
- Xin phep hoi: ERoiE oi vi ElongE co c khong a?
Quan ap: - c.
Xien lai hoi:
- The EtE oi vi EauE, EmeE oi vi EchaE co c khong a?
Quan lai ap: - c!
Xien toan hoi na. Quan Quat: - Khong c hoi na oi i!
Xien lien oi: ELong bat bong che au cha quan ln!E
Khong ng Xien lai dam chi mnh mot lan na, e cha then, quan lay giong be tren mang Xien qua loa mot vai cau, roi quat bao lnh hau sa soan ra ve.

10. Va Quan Huyen
Co mot vien quan huyen hay nnh hot quan tren e chong c thang quan tien chc. Mot trong nhng vien quan han thng b  la an sat Nguyen Van Tieu, tuc goi la an Tieu e nnh quan thay, han ra lenh cho dan hang huyen khong ai c noi en tieng EtieuE, v du nh hat tieu th hai noi la hat t v.v... He ai thay ngi nao trai lenh th c phep va vao mom ba cai that au, roi em trnh quan tr toi. Lenh ban ra khien Xien a ghet quan huyen lai cang ghet them. Ong mang mot t quan ao rach mp xin vao bai quan. Quan hoi co viec g, Xien tha la nha ngheo qua, gia tai ch con mot t quan ao rach, nh quan cam ho cho lay t tien ve lam von sinh nhai. Lc th quan noi tran loi nh thet mang ung ung, v xa nay co ai dam ca gan em quan ao rach en ban cho quan bao gi? i quan nguoi gian, Xien mi noi:
- Da tha ngai, xin ngai thng ke hoc tro ngheo tung nay, khong g cung mang danh la ngi quan t...
- Quan t g may! o quan t cung quan t co!
Xien tran tnh:
- Da, Khong Minh tung Khong Minh cam a!
Nghe cau noi kho hieu, quan chau may suy ngh mot luc mi biet li mang cua mnh: EQuan t cung quan t coE vi li tran tnh cua Xien: EKhong Minh tung Khong Minh camE (1) a lam thanh oi cau oi hay tuyet. Quan phuc tai Xien, thng cho mot quan tien, nhng lai chon cho cai th tien chon giau di at lau ngay b han r het ca. Xien  lay quan tien, cam mot ong dan manh xuong at, tieng keu nghe canh cach, roi noi:
- Bam quan, tien nay khong EtE c a!
Quan vo tnh mang:
- May ien a! Tien nay ma khong tieu c 
Ch ch co the, Xien lien va cho quan ba cai tat vao mom nh tri giang. Quan ho lnh bat troi. Xien ngan lai noi:
- Chac ngai van cha quen cai lenh kieng ten huy quan an ngai mi ban ra. Toi lam vay cung ch la thi hanh cai lenh ay cua ngai ma thoi!
Quan s bon lnh biet chuyen th mnh them xau ho, lien uoi Xien ra.

11. Chi An Tien
B chi nhieu vo au qua, quan huyen do mai mi biet la Xien, tc qua, nhng co muon gay chuyen cung khong c v ong la ngi khac huyen. Lao huyen ben em chuyen ay noi lai vi an Tieu va to y nh quan thay tra thu ho..
Lan ay, an Tieu ve que ngoai la lang Yen Lc an gio. Lao bat dan lang phai don dep ng sa sach se, mang c quat on rc that long trong. Sang sm mai, an Tieu mi ve th chieu nay ng lang a c quet sach nh chui, cay coi hai ben ng phat quang ca.
Ga gay, Xien day lay ct cho em ra ng cai, c cach mot quang bo mot bai, bai nao cung cam mot qua t ln (Thanh Hoa goi t la hat tieu). Sang ra, khi moi ngi knh can on rc an Tieu, Xien vac c i trc, c he trong thay bai ct co cam qua hat tieu, ong lai chi: ETo cha a nao a ra tieuE. an Tieu nam trong cang nghe tieng chi, biet la Xien chi mnh nhng khong u ly do e bat be, anh goi bon ly hng lai, qu trach khong chu on oc dan phu quet don ng sa cho sach va bao chung truyen lenh rang: EQuan huyen trong ngi kho , moi ngi khong c to tieng, on ao!E

12. Xien Vao Dinh Tong oc Xin Tien
Gap luc hong thi, Xien va may anh em ban ong mon ngoi buon mi gi tro bu khu vi nhau. Anh em biet Xien co tai ng oi, thach Xien vao xin tien quan tong oc. Bay gi tong oc Thanh Hoa khet tieng la mot ngi hieu sat. Xien bat anh em giao keo: neu xin c tien th anh em c tnh mot en thanh ba, ngha la anh em se phai tra cho Xien mot so tien gap ba so tien Xien xin c cua quan. Bang khong dam xin, hoac xin khong c th Xien phai thet anh em mot ba no say. Tng ua vui, nao ng Xien vao tan dinh quan. Ai nay chac phen nay Xien se lam ma khong au
Mot buoi sang no, quan va m mat ra cong ng a thay Xien quy  ngoai san. Quan quac mat hoi:
- Thang kia! May ti ay co viec g?
Xien tha:
- Bam cu ln, con muon nh tay cu ln hoa kiep cho con.
Quan quat:
- Thang nay muon chet a?
Xien trnh trong noi:
- Bam chnh the a. Con nghe noi li gm cu ln sac lam, nen muon xin cu ln mot nhat e hon ve chn xuoi cho c mat me.
Quan gat:
- That la o ien, cuong, ngu, ngo.. V sao may lai muon chet?
Xien ap:
- Bam cu ln, con la hoc tro thi hong, nha lai ngheo, nghiep en sach chang ra sao, ngh tui than ho phan cha muon song na
Quan thay Xien dang ngi hoc tro nho nha, lai oi ap au ra ay mot cach bnh tnh lien bao:
- Neu hoc tro hoc gio ma hong thi th cung con ang thng. Neu dot ma hong lai oi chet th chet cung anh i. Vay hay ng khau mot bai th lay e la Eien cuong ngu ngoE ta xem.
Xien vang li, ng khau oc mot hi, moi cau co mot trong bon ch cua au e: - Cao To ien hao kiet - Vo e ngo than tien. - Tang iem cuong thien a - Nhan T ngu thanh hien (1) Nghe noi xong, quan biet Xien co y xo ngot mnh, song thay Xien la ke xuat khau thanh chng, knh ien lau lau, van th ham suc, to ra la ngi hoc thc rong, lai co kh phach, lien thng cho ba chuc quan tien va bao lui ve.
The la t o, ngoai cai ten Xien Bot con co mot cai ten na la Xien Ngo..

13. T Chng Nan Y
Xien lam thuoc. cho nen vua thng vi vao kinh cha benh. Mot hom, vua ang no ua cung bay cung phi, th thay Xien bc vao. Vua ngac nhin hoi co viec g. Xien ap:
- Ha than nghe noi Hoang thng mac phai bon benh hiem ngheo ma sach goi la Et chng nan yE, nen voi vang vao tham Hoang thng.
Vua kho chu noi:
- Thien ha ac mieng noi can nh vay, ch lau nay Tram van khoe manh, co viec g au! a the Et chng nan yE la nhng benh g?
Xien tau:
- Da. Et chng nan yE ho noi o la que, mu, cam iec.
Vua noi gian:
- oc ac en mc ay la cung! Tram ma biet ke nao ba chuyen phao on ra au tien th Tram se cat li ch khong tha!
Xien noi:
- Ha than nghe thien ha on nh vay. Bay gi mi biet la sai. Nhng ngh cho ky, th lai thay la co nguyen do ca ay a!
Vua hoi:
- Nguyen do nh the nao
Xien gia bo rut re:
- Xin Hoang thng tha toi ke ha than mi dam no
Vua bang long. Xien noi:
- Thien ha thay Hoang thng suot nam ch quanh quan trong cung ien nen ho lam tng la ngai que. Nc sap mat ma Hoang thng van ung dung vui thu, nen ho lam tng la ngai mu. Trc canh nui song b quan giac day xeo ma Hoang thng c ngoi im, nen ho tng la ngai cam. Khap ni ngi ta eu keu Hoang thng la ke hen yeu, khiep nhc nhng ngai van lam ng ky hoa c hang giac, nen hon lam tng la ngai iec.
Vua biet Xien chi mnh, tc uat ngi nhng khong u ly le e bat toi c. 14. Xien Tra Li Vua
on rang co mot lan vua ng tuan ra Thanh Hoa. Nghe noi con chau Trang Quynh van con, vua ben cho oi en. Xien vang lenh ti hau. Vua hoi:
- Trc khi Trang chet co troi trang lai ieu chi khong?
Xien ap:
- Da co a!
Vua bao:
- The nha ngi hay thuat lai li Trang troi trang cho ta nghe
- Da tau Hoang thng, co toi trc khi t tran ch troi lai co mot cau thoi a!
- Mot cau cung c, c noi ta nghe
- Da, nhng toi khong dam noi a!
- Tai sao ?
- Da, noi ra s. Hoang thng khong c vui long.
- c c noi, du cau noi ay the nao ta van khong bat to
Xien nam bay lan t choi, vua nam bay lan gang hoi, sau cung Xien mi tha:
- Da, tau Hoang thng, ong toi ke lai rang: ETrc khi co toi nham mat, con chau xum xt quanh ging hoi co toi co dan con chau ieu chi khong. Nhng co toi khong tra li. Con chau khong yen tam, c gang hoi mai, co toi ch quat len mot cau: EHoi cai ma cha bay hay sao ma hoi mai the?E, roi tat th.

Last Update: March 12, 2001
This story has been read (Since March 12, 2001):

http://www.coithienthai.com
E-mail: [email protected]