Cả phòng học yên lặng.
Bên ngoài mưa vẫn rơi, những hạt mưa nhỏ và dầy đan trong
không gian lạnh. Năm mươi mấy cô học trò ngồi cắm cúi viết.
Đây là giờ Luận. Chỉ có tiếng mài mực, tiếng lật giấy và những
lời xì xào nho nhỏ. Con gái mười sáu, mười bảy mà ngoan thế
này thật khó thấỵ
Những cô bé. Tiêu Y Vân vừa nghĩ đến 3 chử đó đã thấy ngượng.
Họ là những cô bé. Thế ta là gì? Một cô giáo vừa tốt nghiệp ở
đại học, chân ướt chân ráo ra đờị Khoảng cách cao lắm là năm
đến sáu tuổị Chỉ được thế đứng trên bục gỗ mà đã trở thành
người lớn thực thụ rồi saỏ
Vâng, chỉ mới ngày hôm qua, ta chỉ là một nữ sinh bé bỏng, thế
mà hôm naỵ Vân phì cườị Một cô giáo! Dù chỉ là một cô giáo dạy
thế vài giờ.
Trình độ lớp 11 khá caọ Nếu lũ học trò có nghịch thì Vân cũng
đành chịụ Bốn năm tuổi chưa ai đủ để tạo uy kẻ cả. Nhưng may
quá, lũ chúng vẫn ngoan, ngoan một cách dễ thương lạ lùng.
Không rắc rối, đùa cợt, nghịch ngợm như nàng ngày xưạ Vân cười
xòa khi nghi đến hình ảnh xa xưa, liếc nhanh qua những mái tóc
ngắn, mắt chợt dừng trước một cô bé tay chống cằm ngẩn người
ra trước bảng đen
- Du Bích Hàn.
Du Bích Hàn cắn bút. Đề luận khiến nàng bỡ ngỡ. Đăm đăm nhìn
lên bảng, cầm chắc số zero trong taỵ Không phải là Hàn không
nghĩ ra đuợc điều phải viết, hàng trăm, hàng ngàn tư tưởng như
những con ngựa đua tung gió trong đầu, có điều, chúng chạy một
cách lộn xộn, chứ không đi theo một hướng nhất định khiến Hàn
không biết phải bắt đầu thế nàọ " Cô giáo sư trẻ dễ thương có
lẽ đang nghỉ là ta bí", Hàn tự nhủ?
- Các em đừng nghĩ là tôi muốn làm khổ mấy em, thật ra luận
văn chẳng qua chỉ là một môn học tập cho chúng ta những thói
quen phát biểu, suy tư về những gì ta nghỉ. Vì vậy, đề tài hôm
nay là một đề tài rất rộng các em cứ tự ý bày tỏ, tôi muốn
hiểu các em thật nhiều .
Trên bảng đen với một chử " Tôi " duy nhất như một ám ảnh. Tôỉ
Tôỉ Du Bích Hàn cắn lấy môị Tôỉ Nhỏ nhắn? Cát bụỉ Một cái gì
vĩ đạỉ Không? Tại sao cái không bao giờ muốn tồn tại trên cõi
đời này mà vẫn cứ tồn tạỉ Tại saỏ Tại saỏ Tôi từ đâu đến và
rồi sẽ đến đâu ? Tôị..Tôị..Tôị.. Cái tôi sao lúc nào cũng là
cái trái ngược với mọi ngườị Phải viết thế nào đâỷ Phải làm
sao cho người ta hiểủ Ngày từ lúc còn ở tiểu học, Hàn đã sợ
nhất những bài luận có tựa đề: Cha tôi, mẹ tôi, gia đình tôị
Ngay cả những cái như: Ước muốn của tôi, tương lai, hy vọng..
Tất cả những cái gì đó liên quan đến "cái tôi" là Hàn sợ hãi .
Thế mà bây giờ, không ngờ chử "Tôi" thật to trên bảng như một
thứ đùa daị
- Thế này là kể như tiêu rồi .
Hàn cúi đầu, ánh mắt thu gọn trên trang giấy trắng chưa có lấy
một chử. Những ô vuông đầy đặn cần nhét đầy mực. 50 mái đầu
chung quanh đang cắm cúi viết. Tại sao họ đều làm đuợc, còn ta
lại không?
Hàn lắc đầu, thở rạ " Tôi " là một đứa kỳ cục, một thứ cô đơn,
buồn tủi, tôi chỉ là một đám mây, một ánh sao, một cơn gió,
một làn khói, một chiếc lá đã lìa cành, một cọng cỏ. Nhưng tôi
cũng không là gì hết. Tôi là người, một người con gái 17 tuổị
17 năm truớc, như một thứ tình cờ, tôi đã sinh rạ Có lẽ như
vậy Hàn lắc đầu lại thở rạ Cuộc đời là những thai đố dài và "cái
tôi" có lẽ là một câu đố gút mắc nhất, có nhiều dấu hỏi nhất...Phải
không? Thế này thì tiêu rồi!
Bóng đen chờn vờn trước mắt. Hàn giật mình ngẩng đầu lên. Cô
giáo trẻ tuổi có đôi mắt thật nhạy đứng trước mặt với chiếc sổ
điểm danh trên tay:
- Em tên là Du Bích hàn?
Khuôn mặt tái dần, khuôn mặt đáng tội của một cô bé nhiều tình
cảm. Đôi mắt to đen mở rộng:
- Dạ. .
Hàn đứng lên, chờ đợi lời đay nghiến trách mắng.
Saọ Thái độ ta hung dữ lắm à? Sao lại khiến con bé lại phải
khiếp đến độ như thế. Nụ cười hiện lên môi Vân, nụ cười trấn
an hiền hòa .
- Sao em không làm luận đỉ Viết không ra à?
Mắt cô học trò chớp nhẹ, những âm thanh lí nhí trong cổ:
- Không phải em viết không ra, nhưng em không hiểu phải trình
bày con người mình thế nào cho đúng lẽ.
Câu nói như một sự suy tư vững chãị Cô giáo Vân bàng hoàng.
Một tia sáng lóe nhanh qua óc. Ai bão tuổi 17 là tuổi chưa
trưởng thành? Những tư tưởng chín mùi trong bộ óc nhỏ. Vân cố
lấy lại bình thản. 22 tuổi dạy người quá sớm, ta chưa đủ khả
năng.
Một lúc, Vân đặt tay lên vai cô học trò:
- Em ngồi xuống đi, em nói thế là em đã trình bày cho tôi biết
con người em rồi đấy, em có thể không nộp bài, tôi vẫn không
cho điểm xấu em đâu .
Hàn liếc nhanh cô giáo trẻ:
- Cô muốn nói Em chỉ có khối óc trống rỗng?
Vân tròn mắt:
- Em nghĩ thế?
- Dạ không.
Hàn cười, nụ cười dễ thương
- Em không thấy đầu trống rỗng, em biết khối óc em như mãnh
giấy đầy ô vuông này, em sẽ cố gắng viết đầỵ Thưa cô, cô cứ
yên tâm, em sẽ nộp bài đầy đủ cho cộ
Cô nữ sinh ngồi xuống, lặng lẽ cầm bút lên và bắt đầu viết.
Vân trở về phía bục gỗ, nàng không trở lại ghế mà bước đến bên
cửa sổ. Mưa phùn vẫn rơi đều, cảnh vật lờ mờ. Bậy thật, nếu
biết thế ta đã không chọn ban Văn chương, phải chọn Triết.
Cuộc đời là cả một bức tranh phức tạp. Ta có khả năng dạy học
không? Mới ngày đầu đã lãnh hội đuợc một bài học khai hóa của
cô học trò. Du Bích Hàn! Du Bích Hàn! Vân lẩm bẩm, nàng liếc
nhẹ về phía cô học sinh, con bé đang say sưa viết. Viết gì mà
say sưa thế.
Đột ngột, Vân thấy mình thật vô duyên, chọn một đề tài quá
trừu tượng. Tôỉ Tôi là cái gì? Một trang giấy có ô vuông đầy
đặn rồi sẽ nhét đầy chử. Thế còn tả Còn gì đuợc không? Hay
cũng vẫn thế 22 tuổi còn quá trẻ! Hơn được những cô bé này một
tí xíu thôị Vân cười với chính mình, với cả đám mua phùn nhẹ
bay .
Tiếng chuông ra chơi reo vang, Vân trở lại với thực tế. Đám
học trò ùn ùn kéo lên nộp bài, phòng học không còn sự yên lặng
của giờ học, tuổi trẻ với những tiếng cười rộn rã chim quyên.
Vân ôm chồng tập, liếc nhanh về bé Hàn, cô học trò đang đứng
tựa bờ tường, nhìn nàng với nụ cười e ngạị Nụ cười lan trong
tim Vân một thứ tình êm đềm. Ôm chồng vở, Vân bước ra khỏi lớp.
Bích Hàn, cô học trò ngộ nghinh. Vân thấy bắt đầu thích cô bé,
không phải cái ưa thích của một cô giáo với một học trò, mà là
một bà chị cả với đứa em ngoan. Chị cả ta lớn hơn Hàn bao
nhiêu mà bày trò thế Y Hà cung chỉ lớn hơn ta chỉ có 6
tuổịThôi kể như chị em vậy .
Trở lại văn phòng, Vân không chờ đuợc lôi ngay quyển luận của
Hàn ra, nàng muốn biết ngay con bé đã viết gì trong ấy .
"Tôi .
Trước khi đủ trí khôn để phản đối sự hiện diện của mình trên
cõi đời này, thì tôi đã có mặt. Có lẽ đó là nỗi bi đát của đời
tôi, cũng có lẽ là sự may mắn của đời sống. Vì thật ra, sự
hiện diện của một đời người là một hài kịch hay bi kịch, câu
hỏi củ kỹ đó mãi đến giờ vẫn chưa ai tìm ra đuợc giãi đáp.
Riêng tôi, tương lai sẽ ra saỏ Chỉ có định mệnh quyết định.
Tương lai! Với tôi đó chỉ là những dấu hỏi thật lớn. Còn quá
khứ! Với tôi lại là những dấu chấm than dài, tôi có thế xác
định cuộc đời mình bằng gì? Có lẽ chỉ nên dành cho định mệnh.
Năm lên 2, cha qua đờị Năm lên 4, mẹ tái giá, tôi theo chân mẹ
đến nhà cha nuôị Lại thêm một cậu em trai, một đứa em gái .
Năm lên 8, mẹ lại theo cha ruột. 10 tuổi, cha nuôi lại có mẹ
nuôi, 2 cô em gái nữa và một cậu em traị Như vậy có nghĩa là
gia đình tôi có tất cả 2 em trai, ba em gáị Một gia đình "
toàn vẹn ", "đầy đủ", một "gia đình lớn".
Tôi có bổn phận phải làm cho vui lòng cha mẹ và chăm sóc bầy
em. Do đó, tôi là đứa phải suy nghĩ nhiều và suy tư xa hơn bao
nhiêu đứa cùng lứạ Dấu hỏi lớn lúc nào cũng hiện diện trong
tôị Rousseau nói đúng: Ta tư duy, ta hiện diện. Chỉ có những
lúc bận rộn với tư tưởng, tôi mới cảm thấy sự có mặt của mình
trên cõi đời nàỵ Có điều sự hiện diện kia có ý nghĩa không? Đó
lại là chuyện khác.
Bài luận kỳ cục đuợc kết thúc bằng hàng chục cái dấu hỏị Trừng
mắt nhìn những chiếc dấu cong queo, Vân thẩn thờ. Đọc mấy lượt,
Vân mới lờ mờ hiểu đuợc gia cảnh của Hàn, Vân ngạc nhiên trước
nhiều sự khó hiểu lạ lùng của đời sống. Sự u ám và tuyệt vọng
của một nỗi buồn vô cớ chập chờn.
Đời sống có tròn vẹn và hạnh phúc không?
Ngồi yên lặng suy tư, mãi đến lúc có người chạm vai, Vân mới
chợt tỉnh.
- Cô Vân.
Vân ngẩng đầu lên, bà Vương
- Vị giáo sư đã giới thiệu Vân đứng lớp dậy .
- Đi dạy lần đầu, thấy thế nào ?
- Cũng quạ
Vân cười
- Chỉ có một chút bối rối .
- Ai cũng vậy cả , nhưng lớp cô vừa dạy nổi danh là ngoan nhất
trường đấy, đừng ngại gì hết, lúc trước bà Lý cứ luôn mồm kêu
ca mãi .
Vân hỏi:
- Bà Lý khỏe chứ?
Nữ giáo sư Lý Nhã Quyên là giáo sư quốc văn cũ của lớp Vân vừa
dạy, vì lý do sinh đẻ, đã xin trường nghi phép một tháng, và
Vân mới có lý do chen chân vào đây .
- Vâng, bà ấy cũng khoẽ.
Bà Vương nhíu mày
- Có điều lại thêm một đứa con gái, khiến bà ta phải khóc sưng
cả mắt.
Vân ngạc nhiên:
- Sinh con gái có gì đâu lại phải khóc?
- Chồng bà Lý muốn con traị Ông nội, bà nội lũ trẻ cũng thế,
bà Lý không mong sao đuợc? Rốt cuộc lại cũng con gái, ăn làm
saỏ nói làm sao với bên chồng chứ?
Vân kêu lên:
- Trời ơi, bây giờ là thế kỷ 20 mà? Sinh trai hay gái, người
mẹ làm sao biết trước đuợc? Đâu phải thời thượng cổ đâu mà vẫn
còn chuyện trọng nam khinh nử
- Em còn nhỏ quá chưa biết.
Bà Vương cười nói
- Mặc dù là đang ở thế kỷ 20, dù là dân trí thức, nhưng vấn đề
trọng nam khinh nữ vẫn là vấn đề quan niệm tổ tiên lưu truyền,
nó đã mọc rễ trong đầu dân ta, không làm sao nhổ bỏ đuợc. Vì
vậy, chuyện chị Lý sinh con gái cũng đồng nghĩa với tội lỗi,
có lúc chị ấy đã nghi đến chuyện đem con cho nguời khác...
Tiêu Y vân ngỡ ngàng. Không phải thái độ khó xử của bà Lý mà
là hoàn cảnh của đứa bé sơ sinh. Một mầm sống không đuợc mẹ
cha hân hoan đón nhận.. Biết đâu rồi 16, 17 năm sau, lại có
một giáo sư đưa ra một đề luận tổng quát " Tôi " cho con bé.
" Tôi "
" Trước khi có đủ trí khôn để khước từ sự hiện diện của mình
trong đời, thì tôi đã có mặt trên xã hôị"
Hướng mắt về khung trời đầy mưa bụi ngoài cửa, hồn Vân như
phiêu lãng thật xa, nàng quên hết sự hiện diện của người chung
quanh. Đời sống như một vết thương kỳ lạ Giờ dạy đầu tiên với
bao nhiêu gặp gỡ lạ lùng mà 20 năm qua chưa hề gặp.
Mưa bụi vẫn bay, cây đa to bên ngoài có những chồi non đang
nhú dần trên nhánh lá. Sống là gì? Vân ngỡ ngàng rơi vào trầm
tư .(Hết Chương 1 ... Xin xem tiếp
Chương 2) |