Ông
Lestrade, thanh tra Scotland yard, buổi tối thỉnh
thoảng ghé thăm chúng tôi và Sherlock Holmes rất
hoan nghênh những buổi tối ấy, vì nhờ đó mà anh
có được mối liên hệ thường xuyên với Tổng nha cảnh
sát. Để đền đáp lại cho những tin tức mà Lestrade
đem đến, Holmes luôn chăm chú lắng nghe mọi tình
tiết về các vụ án mà viên thanh tra này đang phụ
trách điều tra. Đôi lúc, như hoàn toàn vô tình,
anh biết cách đưa ra những lời khuyên và gợi ý rút
từ vốn tri thức và kinh nghiệm phong phú của anh.
Riêng tối hôm đó Lestrade, sau khi nói về thời
tiết và tin các báo, không nói thêm gì nữa, chỉ
làm thinh. Holmes nhìn xoáy vào ông.
- Ông có vụ nào đáng chú ý không? - Holmes hỏi.
- ồ không, ông Holmes ạ, chẳng có gì đặc biệt
cho lắm.
- Vậy thì ông cứ kể cho tôi nghe đi.
Lestrade cười:
- Khó mà giấu nổi ông điều gì, ông Holmes ạ.
Đúng là tôi đang nghĩ đến một chuyện, nhưng nó
thật vớ vẩn nên tôi cứ phân vân không biết có
nên làm phiền ông không. mặt khác, việc này lại
rất đặc biệt, chắc chắn như thế. Tôi biết ông
vốn rất thích tất cả những chuyện khác thường.
Nhưng theo tôi, chuyện này nên để bác sĩ Watson
quan tâm hơn là tôi với ông.
- Bệnh tật gì không? - tôi hỏi.
- Chứng điên. Mà lại là một bệnh điên kỳ quặc
nữa Các ông chắc không tưởng tượng được bây giờ
mà lại có người căm ghét Napoleon Đệ nhất đến
mức hễ thấy bất cứ một hình tượng nào của ông
ta là đập vỡ cho bằng được.
Holmes ngả người trên ghế.
- Chuyện này không thuộc lĩnh vực của tôi, -
anh nói.
- Đúng thế, thì tôi đã nói mà. Nhưng khi thằng
cha đó phạm tội ăn trộm để đập nát những pho tượng
không phải của hắn, thì câu chuyện đã chuyển từ
tay bác sĩ sang tay cảnh sát rồi.
Holmes lại ngồi thẳng dậy.
- Ăn trộm à! Câu chuyện đã thú vị hơn rồi. Xin
ông kể chi tiết cho tôi nghe với.
Lestrade rút cuốn số ghi chép công vụ ra, và
lật từng trang để nhớ lại cho rành mạch.
- Vụ thứ nhất chúng tôi được báo là cách đây
bốn hôm. Sự việc xảy ra tại cửa hiệu ông Morse
Hudson làm nghề bán tranh, tượng ở đường Kennington
Road. Người phụ việc vừa rời khỏi cửa hiệu một
lát thì nghe có tiếng loảng xoảng. Anh ta vội
quay vào và thấy pho tượng bán thân Napoleon vẫn
bày trên quầy cùng với các tác phẩm nghệ thuật
khác đã vỡ tan tành trên sàn nhà. Anh ta chạy
vụt ra đường nhưng không thấy ai, tuy có nhiều
người qua đường nói rằng họ trông thấy một người
từ trong cửa hiệu chạy ra. Pho tượng thạch cao
nọ không đáng giá là bao, và toàn bộ sự việc đó
chỉ như một trò trẻ con không đáng phải mở cuộc
điều tra.
- Nhưng vụ thứ hai thì nghiêm trọng hơn và cũng
kỳ quặc hơn. Chuyện mới xảy ra đêm qua.
- ở đường Kennington Road, cách cửa hiệu Morse
Hudson vài trăm mét là nhà một bác sĩ có tiếng,
tên là Barnicot. Tuy nhà ở đường Kennington Road,
bác sĩ này có một phòng mổ ở đường Lower Brixton
Road, cách đấy ba cây số. Bác sĩ Barnicot là người
rất hâm mộ Napoleon. Nhà ông đầy sách và tranh
của vị hoàng đế Pháp này. Mới đây ông mua được
ở cửa hiệu Morse Hudson hai bức tượng bán thân
Napoleon bằng thạch cao do nhà điêu khắc người
Pháp Devine tạc. Ông bày một bức trong đại sảnh
của căn nhà trên đường Kennington Road, còn bức
kia ông đặt trên mặt lò sưởi tại phòng mổ ở Lower
Brixton. Sáng nay, từ trên gác bước xuống, bác
sĩ Barnicot phải sửng sốt khi phát hiện ra đêm
qua nhà ông bị kẻ trộm đột nhập, song trong nhà
không mất gì cả, ngoài bức tượng bán thân bằng
thạch cao đặt ở đại sảnh. Tên trộm đã mang pho
tượng ra khỏi nhà và đập nát vào bức tường ngoài
vườn, vì sáng ra người ta thấy mảnh tường vỡ nằm
vung vãi dưới chân tường.
Holmes xoa tay nói:
- Chuyện này quả là rất mới lạ.
- Tôi vẫn nghĩ là ông sẽ thích chuyện này mà.
Nhưng tôi vẫn chưa kể hết. Bác sĩ Barnicot phải
đến phòng mổ lúc mười hai giờ trưa. Đến nơi, ông
thấy cửa sổ phòng mổ đã bị phá tung từ đêm qua
và khắp sàn vung vãi những mảnh vỡ của pho tượng
thứ hai. Pho tượng bị đập vụn ngay tại chỗ. Trong
cả hai vụ đều không có manh mối gì về tên tội
phạm (hay kẻ điên rồ) đã làm ra vụ này. Đấy sự
việc là như vậy đấy, ông Holmes ạ.
- Tôi muốn biết hai pho tượng bị đập vụn của
bác sĩ Barnicot có giống hệt với pho tượng bị
phá tan tại cửa hiệu ông Morse Hudson không?
- Những pho tượng đó đều đúc từ một khuôn ra
mà.
- Điều đó bác bỏ cái giả thuyết cho rằng kẻ đập
tượng hành động do căm thù Napoleon: vậy thì việc
kẻ đó bắt đầu bằng ba bản sao của cùng một pho
tượng bán thân, khó lòng có thể là do một sự trùng
hợp ngẫu nhiên.
- Chính tôi cũng nghĩ như ông, - Lestrade nói,
- Tuy nhiên, Morse Hudsson là người bán tượng
ở khu vực đó của Luân Đôn và suốt mười năm qua
cửa hiệu ông ta chỉ có duy nhất ba pho tượng kia.
Cho nên tuy ông nói ở Luân Đôn có hàng trăm pho
tượng Napoleon, nhưng cũng rất có thể ba pho tượng
kia là những pho tượng duy nhất trong vùng đó.
Vì vậy, cái người điên sống trong vùng mới khởi
sự bằng chính ba pho tượng ấy.
- Tôi chỉ xin nhận xét là hắn hành động tuy rất
kỳ lạ nhưng có tuân theo một nguyên tắc nào đấy.
Chẳng hạn, ở đại sảnh trong nhà bác sĩ Barnicot,
nơi mà tiếng động có thể làm cho chủ nhà thức
giấc, hắn đã đem pho tượng ra ngoài rồi mới đập
vỡ. Còn ở phòng mổ ít nguy hiểm hơn, hắn đã đập
vụn pho tượng ngay tại chỗ. Vụ này có lẽ như nhố
nhăng, nhưng một số vụ hay nhất của tôi khi mới
khởi đầu cũng không có chút gì hứa hẹn. Vì vậy,
tôi sẽ rất biết ơn ông, Lestrade, nếu ông báo
cho tôi bất cứ tiến triển mới nào trong vụ này.
Các sự kiện tiếp theo của vụ án mà bạn tôi đang
trông chờ xảy ra nhanh và dưới một hình thức bi
đát hơn chúng tôi tưởng tượng nhiều . Sáng hôm
sau, tôi còn đang mặc quần áo trong phòng ngủ
thì Holmes gõ cửa bước vào, tay cầm một bức điện.
Anh đọc to lên:
”Đến ngay Kensington, Pitt Street, 131.
Lestrade“.
- Thế là thế nào nhỉ?- Tôi hỏi.
- Không rõ. Cái này có thể hiểu thế nào cũng
được. Nhưng tôi nghi đây là câu chuyện về những
pho tượng kia. Nhưng trong trường hợp này, có
lẽ anh bạn đập phá tượng của chúng ta đã chuyển
hoạt động sang một khu khác của Luân Đôn. Cà phê
đã pha sẵn cho anh ở trên bàn và xe ngựa đã đợi
sẵn ngoài cửa rồi.
Nửa giờ sau chúng tôi đã có mặt ở Pit Street.
Lúc chúng tôi đến gần, một đám người hiếu kỳ đã
tụ tập trước ngôi nhà. Holmes huýt sáo;
- Thế này thì ít ra cũng là một vụ mưu sát. Nếu
không thì dân vô công rồi nghề ở Luân Đôn không
tụ tập đông đến thế. ồ, Lestrade đang đứng bên
khung cửa sổ trước nhà kia kìa. Chúng ta sẽ biết
hết mọi việc ngay thôi.
Lestrade với vẻ mặt trịnh trọng bước ra đón chúng
tôi và dẫn vào phòng khách. Chúng tôi thấy một
người đàn ông đứng tuổi, mặc áo choàng nội tẩm,
đang đi đi lại lại trong phòng. Vẻ băn khoăn lo
lắng, Lestrade giới thiệu đó là chủ nhà - ông
Horace Harker, một nhà báo.
- Chuyện pho tượng Napoleon lại tiếp diễn, -
Lestrade nói - Tối qua ông tỏ ra quan tâm tới
chuyện này, ông Holmes, nên tôi nghĩ ông sẽ vui
lòng có mặt khi giờ đây vụ việc đã dẫn đến một
sự kiện đáng buồn như thế này.
- Sự kiện gì vậy?
- án mạng. Ông Harker, phiền ông kể lại cho các
vị đây nghe đầu đuôi câu chuyện vừa xảy ra. Người
đàn ông mặc áo choàng quay về phía chúng tôi.
- Tôi đã nghe tiếng ông, ông Holmes ạ, - ông
nói, - và nếu ông làm sáng tỏ được sự việc kỳ
lạ này thì tôi cũng thấy mình được đền bù hậu
hĩnh cho cái công trình bày tất cả những việc
vừa xảy ra.
Mọi việc đều như xoay quanh cái pho tượng bán
thân Napoleon tôi mua bốn tháng trước đây. Tôi
mua được với giá rẻ tại hiệu Harding Brothers,
gần nhà ga High Street. Tôi hay viết bài về đêm
và thường ngồi làm việc đến tận sáng sớm. Hôm
nay cũng vậy. Tôi ngồi làm việc trong phòng mình
ở mặt sau tầng thượng, gần ba giờ sáng bỗng nghe
có tiếng động dưới nhà. Tôi lắng tai nghe nhưng
chẳng thấy động tĩnh gì nữa, nên tôi nghĩ đó là
tiếng động từ ngoài phố đưa vào. Nhưng độ năm
phút sau, bỗng có tiếng hét hết sức khủng khiếp
- tôi chưa bao giờ nghe thấy một âm thanh nào
ghê rợn đến thế ông Holmes ạ. Tiếng hét đó sẽ
vang mãi trong tai tôi cho đến suốt đời. Người
tê dại đi vì hãi hùng, tôi ngồi bất động vài phút,
sau đó tôi cầm lấy cái que sắt thông lò và bước
xuống nhà. Vừa bước vào phòng này tôi thấy cửa
sổ mở toang và pho tượng đặt trên mặt lò sưởi
đã biến mất. Tôi không hiểu tại sao tên trộm lại
lấy đi một vật như thế, vì pho tượng thạch cao
ấy có đáng giá gì đâu.
Như các ông thấy đấy, bất cứ người nào nhảy một
bước dài từ cửa sổ này xuống, đều có thể ra đến
bậc lên xuống ở cửa chính. Tên trộm rõ ràng đã
ra dùng cách ấy, nên tôi đi vòng ra cửa chính
và mở cửa. Tôi bước ra ngoài, và trong bóng tối
tôi vấp chân suýt ngã đè lên một xác chết đang
nằm đó. Tôi chạy vào nhà đem đèn ra. Cổ họng kẻ
bất hạnh bị đâm một vết rộng hoác, quanh xác chết
máu loang đầy. Người bị giết nằm ngửa, hai đầu
gối co lên, miệng há hốc ra trông rất gớm ghiếc.
Từ nay trở đi hắn sẽ hiện lên thường xuyên trong
những cơn ác mộng của tôi. Tôi chỉ còn kịp gọi
cảnh sát, và sau đó chắc là tôi đã ngất đi, vì
tôi không còn hay biết gì nữa cho đến khi tôi
tỉnh lại trong đại sảnh. Tôi mở mắt nhìn lên thì
thấy một viên cảnh sát đang đứng bên.
- Thế người bị giết là ai? - Holmes hỏi.
- Chẳng có gì cho biết người ấy là ai, - Lestrade
nói.- Các ông sẽ được nhìn thấy cái xác, nhưng
cho đến nay thì chúng tôi chưa làm gì được.
Đó là một người cao lớn, da rám nắng, khoẻ mạnh,
chưa đến ba mươi tuổi. Tuy ăn mặc nghèo khổ, anh
ta không có dáng dấp dân lao động. Có một con
dao nằm trong vũng máu cạnh xác anh ta. Tôi không
rõ đó là con dao mà hung thủ đã dùng để gây án
hay là con dao của nạn nhân. Trên quần áo anh
ta chẳng thấy có tên tuổi gì, còn trong túi áo
cũng chẳng có gì ngoài một quả táo, một sợi dây,
một tấm bản đồ Luân Đôn và một bức ảnh. Nó đây
này.
Đó là một tấm ảnh chụp nhanh bằng loại máy ảnh
cỡ nhỏ. ảnh chụp một người đàn ông linh lợi, nét
mặt gãy gọn, có cặp lông mày rậm.
- Thế còn pho tượng thì sao? - Holmes hỏi sau
khi xem kỹ bức ảnh.
- Tôi vừa nhận được tin về pho tượng này ngay
trước lúc các ông đến. Người ta tìm thấy nó trong
vườn, trước một ngôi nhà không có người ở tại
đường Campden House Road. Nó đã bị đập vụn ra
từng mảnh. Tôi đang định đến đó xem đây. Các ông
cùng đi chứ?
- Tất nhiên. Tôi phải đến đấy xem qua một lượt.
- Holmes xem xét tấm thảm và cái cửa sổ.
Chỗ tìm thấy những mảnh vỡ của pho tượng cách
ngôi nhà chỉ vài trăm mét. Pho tượng của Napoleon
bị đập vụn, nằm trên bãi cỏ. Holmes nhặt lên vài
mảnh vụn và xem xét kỹ lưỡng. Qua nét mặt chăm
chú của anh, tôi tin là rốt cục anh cũng lần ra
được manh mối.
- Ông nghĩ sao? - Lestrade hỏi.
Holmes nhún vai.
- Chúng ta còn phải hết hơi với vụ này - anh
nói.
- Nhưng dù sao thì ... chúng ta cũng đã có được
vài đầu mối để tìm tiếp. Dưới mắt tên tội phạm
kỳ quặc kia thì pho tượng bán thân rẻ tiền này
còn đáng giá hơn cả mạng người. Đó là điểm thứ
nhất. Điểm thứ hai cũng thật kỳ lạ. Nếu mục đích
duy nhất của hắn là đập vỡ pho tượng, tại sao
hắn không đập ngay trong nhà hay ngay sau khi
ra khỏi nhà?
- Hắn hoảng hốt khi chạm trán với người khác,
đến nỗi giết người đó. Hắn hầu như không ý thức
được hắn đang làm gì nữa.
- ừ, ông nói có lý. Song tôi muốn các ông đặc
biệt lưu ý đến vị trí căn nhà này, nơi mà pho
tượng đã bị đập nát trong vườn.
Lestrade đưa mắt nhìn quanh.
- Đây là ngôi nhà không có người ở nên hắn biết
sẽ không bị ai bắt gặp trong vườn.
- Phải. Nhưng từ đầu phố đến đây còn có một ngôi
nhà bỏ không nữa mà, hắn phải đi qua để đến đây.
Tại sao hắn không đập pho tượng ở đó? Hắn thừa
hiểu rằng đi xa thêm mỗi mét là tăng thêm nguy
cơ bị phát hiện cơ mà?
- Tôi xin chịu thôi. - Lestrade nói.
Holmes chỉ lên ngọn đèn đường phía trên đầu chúng
tôi.
- ở đây hắn mới nhìn thấy rõ, còn ở đằng kia
thì không. Đó chính là lý do hắn phải đến tận
đây.
Viên thanh tra thốt lên:
- Bây giờ tôi mới nhớ lại pho tượng của bác sĩ
Barnicot bị đập vỡ cách chỗ ngọn đèn đỏ nhà ông
không bao xa. Chúng phải xử lý thế nào với sự
việc này, ông Holmes?
- Ghi nhớ nó. Sau này chúng ta có thể gặp phải
một tình tiết buộc ta trở lại với nó đấy. Giờ
ông định tiến hành những bước gì nữa, ông Lestrade?
- Theo tôi, thiết thực hơn cả là xác minh xem
người bị giết là ai. Việc này thì không khó. Khi
đã biết được anh ta là ai rồi, chúng ta có thể
bắt tay vào điều tra xem đêm qua anh ta làm gì
ở đường Pitt, kẻ nào đã gặp và giết anh ta trên
bậc thang trước cửa nhà ông Horace Harker. Ông
thấy như vậy có được không?
- Được lắm. Nhưng tôi thì tôi sẽ tiếp cận vụ
này một cách khác.
- Vậy ông sẽ làm thế nào?
- ồ, ông không nên để tôi ảnh hưởng đến ông một
chút nào. Tôi đề nghị là ông cứ theo cách của
ông, còn tôi sẽ theo cách của tôi. Sau đó sẽ đối
chiếu những điều đã ghi nhận được với nhau.
- Tốt lắm. - Lestrade nói.
- Này anh Watsson, tôi nghĩ trước mắt chúng ta
sẽ là một ngày bận rộn đấy. Tôi sẽ rất vui, ông
Lestrade ạ, nếu sáu giờ chiều này ông có thể thu
xếp đến thăm chúng tôi ở Baker Street. Còn bức
ảnh tìm thấy trong túi áo nạn nhân tôi xin được
giữ cho đến lúc đó. Tối nay có lẽ tôi phải nhờ
ông giúp một tay nếu những suy luận của tôi cho
thấy là tôi đúng. Từ giờ đến lúc đấy xin tạm biệt
và chúc ông may mắn.
Tôi và Holmes cùng đi bộ đến High Street và rẽ
vào hiệu Harding Brothers, nơi đã bán pho tượng
nọ. Một người phụ việc trẻ trong hiệu cho chúng
tôi hay là ông Harding mãi đến chiều mới về, còn
anh ta thì không thể giúp chúng tôi biết được
điều gì. Mặc Holmes đầy vẻ thất vọng và buồn bực.
- Chúng ta đành phải quay lại đây chiều nay thôi.
Watson ạ, vì đến lúc đó ông Harding mới có mặt
ở đây, cuối cùng anh nói. - Tất nhiên anh đã đoán
ra là tôi đang cố lần theo dấu vết mấy pho tượng
kia cho đến tận đầu mối, để xem tại sao gã điên
nọ lại quan tâm đến chúng như vậy. Bây giờ chúng
ta đến phố Kennington gặp ông Morse Hudson, thử
xem ông ta có biết điều gì có thể làm sáng tỏ
vụ này chăng.
Chúng tôi đi xe ngựa mất một giờ thì đến được
cửa hiệu bán tranh của Morse Hudson. Ông là một
người thấp bé, mập mạp, mặt đỏ, phong thái có
vẻ nóng nảy.
- Vâng, thưa ngài. Hắn đập vỡ ngay tại quầy của
tôi, thưa ngài, - ông nói. chúng tôi đóng thuế
để được gì, nếu bạ ai cũng có thể vào nhà phá
phách đồ đạc. Vâng, thưa ngài, chính tôi đã bán
cho bác sĩ Barnicot hai pho tượng. Tôi mua của
ai những pho tượng ấy ư? Tôi không hiểu chuyện
đó có can hệ gì đến sự việc. Thôi được, ngài đã
muốn biết thì tôi xin nói. Tôi mua tại hãng Gelder
và Cty trên đường Church Street, Stepney. Tôi
có mấy pho tượng ư? Ba pho - hai cộng một là ba
- hai pho tôi bán cho bác sĩ Barnocot, còn một
pho nữa bị đập nát ngay giữa ban ngày ban mặt
tại quầy hàng của tôi. Tôi có biết người trong
ảnh này không ư? Không, tôi không biết. à có,
tôi có biết. Hắn là Beppo, người ý. Hắn làm được
một vài việc cho cửa hiệu tôi. Hắn biết chạm khắc
đôi chút, và làm vài việc sai vặt trong hiệu.
Hắn đi khỏi hiệu tuần trước và từ đó tôi chẳng
nghe thấy tăm hơi gì về hắn nữa. Không, tôi không
biết hắn ta từ đâu đến. Hắn rời hiệu tôi đi đâu
tôi cũng chẳng hay. Tôi chẳng có gì xung khắc
với hắn khi hắn làm việc ở đây. Hắn đi khỏi đây
hai ngày trước khi pho tượng bị đập vỡ.
ồ, những điều Morse Hudson cho chúng tôi biết
thật đáng giá, chúng ta không thể mong muốn gì
hơn thế, - Holmes nói khi chúng tôi rời cửa hiệu.
- Chúng ta đã biết được tay Beppo này dính dáng
đến cả hai vụ: cả ở Kennington lẫn ở Kensington,
thật đáng công đi mười dặm đường đến đây. Anh
Watson, bây giờ chúng ta đi đến hãng Gelder và
Cty, khu Stepney, đến tận xuất xứ của mấy pho
tượng. Tôi tin là ở đấy chúng ta sẽ biết được
một điều gì đó giúp chúng ta điều tra vụ này.
Chúng tôi tìm ra cái xưởng tạc tượng ấy trên
một con đường rộng chạy dọc bờ sông. Bên ngoài
xưởng là một khoảng sân rộng ngổn ngang những
sản phẩm bằng đá đủ loại, bên trong có một căn
phòng lớn với năm mươi công nhân đang tạc tượng
và đúc tượng theo khuôn. Chủ xưởng, một người
Đức cao lớn, tiếp chúng tôi rất lịch sự và trả
lời rõ ràng mọi câu hỏi của Holmes. Sổ sách cho
thấy: xưởng ông đã sản xuất hàng trăm pho tượng
bán thân Napoleon bằng thạch cao; tất cả đều được
đúc ra từ một khuôn, dùng pho tượng cẩm thạch
của nhà điêu khắc Devine làm mẫu. Ba sản phẩm
trong một lô hàng riêng gồm sáu pho tượng đã đem
giao cho ông Morse Hudsson khoảng một năm trước;
số còn lại thì bán cho hiệu Harding Brothers,
ở Kensington. Sáu pho tượng trong lô hàng đó chẳng
có gì khác với những pho tượng còn lại. Ông không
hình dung nổi vì lẽ gì lại có kẻ chỉ muốn đập
vỡ những pho tượng ấy.
Trong thâm tâm ông thấy ý định đó quả thật nực
cười. Mỗi pho tượng đều được đúc từ hai khuôn,
khuôn này đúc nửa mặt bên phải, khuôn kia - nửa
bên trái; sau đó ghép hai nửa lại với nhau, thế
là được một pho tượng hoàn chỉnh. Công việc này
thường do mấy tay thợ người ý đảm nhiệm, ngay
tại phòng chúng tôi đang đứng. Làm xong họ đặt
những sản phẩm đó lên cái bàn kê ngoài lối đi
cho khô, sau đó cất vào kho. Đấy là tất cả những
gì ông có thể cho chúng tôi biết.
Nhưng tấm ảnh đã gây cho ông chủ xưởng một ấn
tượng mạnh mẽ. Ông đỏ mặt giận dữ.
- Vâng, thật sự tôi biết hắn rất rõ, - ông hét
to lên.- Từ trước đến giờ chỉ có một lần duy nhất
cảnh sát đến xưởng tôi chính là vì thằng này đây.
Chuyện đó xảy ra hơn một năm nay rồi: hắn dùng
dao đâm một tay người ý khác ở ngoài phố rồi chạy
bổ vào xưởng tôi để trốn cảnh sát đang đuổi bắt
phía sau. Hắn bị tóm cổ ngay tại đây. Tên hắn
là Beppo. Tôi không hề biết họ của hắn. Tuy thế
hắn là một tay thợ khá - một trong những tay giỏi
nhất đấy.
- Hắn bị kết án gì?
- Người bị hắn đâm không chết, cho nên người
ta chỉ xử hắn một năm tù ngồi. Tin tin rằng giờ
hắn đã được tự do, nhưng hắn chẳng dám thò mặt
về đây. Người em họ của hắn đang làm việc ở chỗ
tôi. Hy vọng anh ta có thể mách cho ông biết Beppo
hiện ở đâu.
- Không, không, - Holmeskêu lên, - ông đừng nói
gì với em họ của hắn cả, tôi xin ông đừng nói
gì! Việc này rất hệ trọng. Càng đi sâu vào tôi
càng thấy nghiêm trọng. Trong cuốn sổ của ông
tôi thấy ghi là những pho tượng đó được bán ngày
ba tháng sáu năm ngoái. Ông có thể cho chúng tôi
biết ngày Beppo bị bắt được không?
- Tôi có thể tính gần đúng dựa theo bản danh
sách tính tiền công, chủ xưởng đáp lại. - Đúng,
- ông lại lên tiếng sau một hồi lật tìm trong
mớ giấy tờ, - hắn được trả tiền công lần cuối
vào ngày hai mươi tháng năm.
- Cảm ơn ông, Holmes nói. - Tôi nghĩ không nên
làm mất thì giờ và lạm dụng lòng kiên nhẫn của
ông nữa. Còn bây giờ, anh Watson,chúng ta quay
về Kensington xem ông chủ hiệu Harding Brothers
kể được những gì cho chúng ta về vụ này.
Ông Harding là một người nhỏ bé, nhanh nhẹn,
tỉnh trí và nhanh miệng.
- Vâng, thưa ngài, tôi đã đọc được chuyện này
trên các báo buổi chiều. Ông Horace Harker là
một trong những khách hàng của chúng tôi. chúng
tôi bán cho ông ấy pho tượng nọ cách đây mấy tháng.
Ba pho tượng loại này chúng tôi đã đặt mua tại
hãng Gelder và Cty, ở Stepney và đã bán hết. Bán
cho ai ư? Để tôi xem sổ sách bán hàng và trả lời
ngài ngay thôi. Đúng, trong này có ghi đầy đủ.
Một pho bán cho ông Harker, ông thấy đấy, một
pho nữa bán cho ông Josiah Brown ở Laburnum Lodge,
Laburnam Vale,Chiswick và pho thứ ba bán cho ông
Sandeford ở Lower Grove Road, Reading. Không,
tôi chưa bao giờ thấy người đàn ông trong bức
ảnh ngài đưa tôi xem. Trong hiệu tôi có nhân viên
nào người ý không ư? Thưa ngài, có, có mấy người
tôi thuê làm công và quét dọn. Bọn họ có thể liếc
nhìn quyển sổ bán hàng này nếu thích. Chẳng có
lý do gì đặc biệt để giữ bí mật cả. Chà, vụ này
quả là kỳ lạ. Tôi hy vọng ông sẽ cho tôi biết
những gì ông phát hiện được.
Holmes ghi chép vài điểm. Tôi thấy anh đắc ý
ra mặt. Nhưng anh chẳng giải thích gì, chỉ giục
tôi nhanh chân kẻo trễ hẹn với Lestrade. Quả nhiên,
khi chúng tôi về đến Baker Street, viên thanh
tra đã đợi sẵn ở đấy và đang đi đi lại lại, vẻ
sốt ruột.
- Công việc thế nào rồi, ông Holmes? - ông ta
lên tiếng hỏi.
- Chúng tôi đã bận rộn suốt ngày và thật là không
uổng công chút nào - bạn tôi giải thích - Giờ
tôi có thể lần theo dấu vết của từng pho tượng
từ lúc mới được đúc trong khuôn ra.
- Các pho tượng à! - Lestrade thốt lên. - Thôi
được, thôi được, ông Holmes, ông có phương pháp
của riêng ông, song tôi cho là ngày vừa qua tôi
khám phá được nhiều điều hơn ông. Tôi đã xác minh
được người bị giết là ai và tìm ra nguyên nhân
gây án.
- Tuyệt vời.
- Ngài thanh tra Hill, người chuyên theo dõi
kiều dân ý sống tại khu phố ý Đại Lợi, vừa trông
thấy đã nhận ngay ra hắn. Hắn tên là Pietro Venucci,
quê ở Napoli, là một trong những tay đâm thuê
chém mướn sừng sỏ nhất Luân Đôn. Hắn có liên hệ
với bọn Mafia, như ông biết đấy, một tổ chức chính
trị bí mật . Giờ ông thấy đấy, vụ này bắt đầu
sáng tỏ. Kẻ giết hắn có lẽ cũng người ý và là
thành viên Mafia. Tay này chắc đã vi phạm luật
lệ như thế nào đó. Pietro rình tìm hắn. Tấm ảnh
ta tìm thấy trong túi áo hắn có lẽ là của chính
tay này, hắn mang theo để không giết nhầm người
khác. Hắn theo dõi địch thủ, khi thấy tên này
lẻn vào nhà, hắn đừng ngoài đợi tên này trở ra
và trong cuộc ẩu đả với địch thủ hắn đã bị tử
thương. Ông nghĩ thế nào về điều này, ông Holmes?
(Hết Phần 1 ... Xin xem tiếp Phần
2)