Thật tuyệt diệu khi chồng chết và sống đời tự
do . Những ngày vui đã tới . Tuy đã sáu mươi nhưng Võ Hậu còn
phong độ lắm. Miệng bà còn nguyên và ăn ngon miệng hơn bao giờ
hết, người bà còn tràn trề nhựa sống. Tất cả đang chờ đợi bà ngự
trị và hưởng thụ . Dĩ nhiên Võ Hậu không quên chuyện tìm người
kế vị Cao Tôn. Vấn đề là có nên lập Triết , người con thứ ba,
làm vua hay không ? Như đã biết, Triết có nhiều nét giống Thái
Tôn hơn mấy người kia . Lúc này chàng đã được hai mươi lăm tuổi.
Võ Hậu đắn đo mải không biết nên lập chàng hay nên đảo chính
ngay , để tự lên ngôi. Bà đã chán công việc của một người phò tá,
vợ vua hay mẹ vua cũng chưa thể đem lại cho bà quyền uy tối
thượng .
Quan Trung Thư Xá Nhân họ Bạch rất ngạc nhiên khi thấy Võ Hậu
chậm trễ trong việc lập người kế nghiệp. Theo thông lệ khi vua
chết , phải có người thay thế nội trong một hai ngày. Ông bèn
vào triều nhắc nhở Võ Hậu.
Sau sáu ngày suy nghĩ kỹ càng và cảm thấy chưa nên làm mạnh, Võ
Hậu đã nghe lời quan Trung Thư để tỏ ra tôn trọng luật .
Triết được phong làm vua sau khi Cao Tôn chết đã bảy ngày. Xem
tình hình, vài người tiên đoán sẽ có sóng gió trong triều. Nhưng
không ai ngờ triều đình không gặp sóng gió mà gặp một cơn lốc
nhanh và mạnh khôn tả .
Chưa đầy hai tháng sau -ngày 5.2.684- Triết bị Võ Hậu truất ngôi
và bỏ vô ngục, sau đó bị biếm đi xa .
Dường như giữa Triết và quan Trung Thư họ Bạch đã có một trận
đấu khẫu kịch liệt . Triết thì muốn lập cha vợ làm Thị Trung,
một trong những chức vụ cao tột đỉnh trong triều , còn quan
Trung Thư cực lực phản đối . Viện cớ rằng cha vợ Triết chưa từng
giữ chức vụ quan trọng, thiếu kinh nghiệm để làm Thị Trung .
Cuối cùng, Triết nói :
- Khanh đừng quên ta là Vua . Ta có quyền nhường cả giang sơn
cho nhạc phụ ta nếu ta muốn .
Câu nói trong lúc bốc đồng này là cơ hội tốt để Võ Hậu truất
ngôi Triết . Chàng như một con nai tơ gặp đồng cỏ xanh nhởn nhơ
đùa rỡn, đâu biết rằng một mụ cọp đang rình rập vồ mồi.
Viên thị vệ trưởng được gọi vào cung để thực hiện một cuộc bố
trí bí mật .
Sáng ngày mồng năm tháng hai năm 684, khắp cung điện đều có lính
tráng canh phòng rất nghiêm mật. Triều thần không hiểu chuyện gì,
vẫn vào chầu như thuờng lệ. Đến giờ lâm trào, mọi người đều ngạc
nhiên khi thấy Võ Hậu xuất hiện, dẫn theo vị Vua trẻ tuổi .
Triết vừa định bước lên ngai thì quan Trung Thư cản chàng lại và
rút trong tay áo ra một tờ chiếu. Sau đó ông dõng dạc đọc cho
mọi người nghe . Lúc đó quần thần mới biết Võ Hậu giáng Triết
xuống làm Lư Lăng Vương và giam chàng trong cung .
Một tên đội trưởng thị vệ tiến đến bắt giử chàng.
Quá tức giận, chàng la lớn :
- Buông ta ra ! Ta có tội gì ?
Võ Hậu lạnh lùng :
- Tội gì ư ? Tội của mi là dám tính chuyện đem giang sơn đặt vào
tay cha vợ.
Trong lúc tức giận người ta có thể nói những câu thiếu suy nghĩ.
Chàng cố gắng biện hộ , nhưng dĩ nhiên vô ích.
Sau năm mươi tư ngày làm Vua, chàng bị lính điệu đi một cách
nhục nhã trước mặt quần thần. Chàng vừa bàng hoàng vừa tức giận.
Một vị Vua lại có thể bị đối xử như vậy sao ?
Triết bị tạm thời giam giữ trong cung . Một tháng sau chàng được
đưa ra Phong Châu . Cha vợ chàng cùng gia quyến cũng bị đày
xuống phía Nam .
Như đã nói đoạn trước, chú tôi là Hoàng tử Đán được phong làm
vua vào tháng hai năm 681 và được đưa vào hậu cung nghỉ mát cùng
ba anh em tôi . Chúng tôi bị cấm bước chân ra khỏi cung điện.
Sống lấu ngày nơi hậu cung , chúng tôi tập được tánh nói thầm đủ
cho nhau nghe . Chúng tôi thường lấm lét như kẻ phạm tội , được
bà tôi ban cho được sống. Kể cả chú Đán, chúng tôi có thể bị
giết hay được phép tự treo cổ bất cứ lúc nào . Trông gương cha
tôi và các bác tôi, chú Đán luôn luôn tỏ ra ngoan ngoãn dễ bảo .
Trong suốt mười lăm năm dài, tôi chẳng có dịp nào nhìn thấy
đường phố Lạc Dương . Các diển biến trong triều , chúng tôi cũng
chỉ được nghe kể lại. Thỉnh thoảng có người đến cho chúng tôi
biết sắp có cách mạng, mới nghe thì rỡn tóc gáy nhưng rồi cũng
chẳng nước gì. Để tự vệ , chúng tôi thường an phận nơi hậu cung
và tự an ủi rằng tuy bị mấy đứa cháu của Võ Hậu mắng chửi đánh
đập, chúng tôi hay còn may mắn hơn nhiều người .
Một ý tưởng cầu sinh chua chát đã khiến Hoàng tử Đán phải làm bộ
vừa câm, vừa điếc, vừa mù. Tuy chàng bị giữ trong cung nhưng lại
ít nguy hiểm hơn là bị đày đi xa như trường hợp của Hiền. Khi
không được phong làm vua, chẳng ai tổ chức lễ đăng quang . Võ
Hậu chỉ sai một người cháu tên là Võ Thừa Tự đem chiếu chỉ đến
đọc, sắc phong chàng làm "Hoàng đế".
Ba tháng đầu năm 684 là thởi kỳ biến động nhiều nhất. Quần chúng
chưa hết xúc động về chuyện nọ, Võ Hậu đã dồn thêm chuyện kia .
Trong một bài hịch, Lạc Tấn Vương có nhắc tới chuyện này và kết
tội Võ Hậu như sau : Mồ cha chưa khô, những người con côi đã bị
bạc đãi .
Thực ra mộ của Cao Tôn chưa bắt đầu xây . Trong khi đó Hiền vẫn
bị quản thúc tại Tứ Xuyên và chàng đã xa gia đình hơn ba năm .
Vì có tài chàng được Võ Hậu kiêng dè nhất. Bà luôn luôn sợ rằng
chàng có thể nỗi loạn, hay đúng ra làm trọng tâm cho các cuộc
khởi nghĩa, hoặc tìm cách liên lạc với Triết . Bà quyết định
hành động trước để trừ hậu hoạn.
Ba ngày sau khi phế Triết, hay nói cách khác hai tháng sau khi
Cao Tôn chết, Võ Hậu sai một tên đội trưởng thị vệ đi Tứ Xuyên
để giữ an ninh và bảo vệ Hiền. Khi đến nơi, tên này nhốt Hiền
vào trong một buồng kín rồi buộc chàng tự treo cổ.
Trước khi chết, chàng viết một bài ca nhan đề Bài Ca Của Cây Dưa
Chuột , còn lưu truyền đến ngày nay :
Cây dưa chuột sống nơi lầu ngọc
Trái đã già đem bọc hái chơi
Một lần hái, cây còn tươi,
Hai lần, cây héo còn vài lá xanh,
Ba lần, cây yếu mong manh,
Bốn lần, hết trái biến thành cây khô.
Hiển nhiên bài ca ám chỉ cái chết của Trung, Hoằng, và sự tù đày
của Triết, Đán.
Khi tin Hiền tự sát về đến kinh đô . Võ Hậu tổ chức một lễ cầu
siêu rất trọng thể và ra lệnh cho cả nước để tang . Bà quy tất
cả tội lỗi cho tên đội trưởng. Bà bảo hắn đã lơ là trong nhiệm
vụ nên Hiền mới tự sát được . Bà giáng chức và đổi hắn đi xa .
Nhưng chỉ nửa năm sau, Võ Hậu cho gọi hắn về và cho phục chức cũ
. Lúc đó mọi người mới vỡ lẽ.
Giờ đây quyền hành đã hoàn toàn nằm trong tay Võ Hậu. Bà tha hồ
tác yêu tác quái để thoả mãn ý thích riêng tư . Những kẻ vô
trách nhiệm không còn nghĩ đến cơ nghiệp nhà Đường đều rất hoan
nghênh chủ trương hưởng thụ tối đa của bà. Bà hành động tham
lam, vội vả như một tên ăn mày bỗng dưng trở thành triệu phú.
Võ Hậu rất tin tưởng các lời chúc tụng và các từ ngữ nghe có vẻ
linh thiêng . Khi mọi người đều chúc sinh nhựt vui vẻ thì chắc
chắn buổi sinh nhựt sẽ vui vẻ.
Bà đổi tên Lạc Dương ra thành nơi ở của Thượng đế . Hiển nhiên
bà không con khiêm nhượng một cách giả tạo như trước nữa. Quốc
kỳ cùng đổi thành màu vàng và đỏ chói trông có vẻ hợm hỉnh khác
thường.
Võ Hậu còn xuống chiếu một lần nữa đổi tên các cơ cấu chính
quyền để cho có vẻ văn hoa hơn .
Sau đây là tên mới của các cơ quan tối cao :
Văn phòng Môn Hạ Tỉnh ở phía trái Chánh điện được gọi là Loan
điện .
Văn phòng Trung Thư Tỉnh ở bên phải Chánh điện được gọi là Phụng
Lầu.
Thư viện hoàng gia được gọi là Kỳ Lân điện và Văn phòng Nội các
được gọi là Bắc Cực điện.
Toàn là tên những lầu các nơi tiên cảnh của bà Tây Vương Mẫu. Võ
Hậu rập theo để nâng địa vị mình gần với thần tiên hơn .
Tên của sáu Bộ cũng thay đổi theo :
Bộ Lại biến thành Bộ Thiên .
Bộ Hộ biến thành Bộ Địa .
Bộ Lễ, Binh ,Hình, Công biến thành Bộ : Xuân , Hạ , Thu , Đông.
Võ Hậu ngự lại trung tâm của vũ trụ như một nữ thần chúa của
muôn loài. Võ Hậu có vẻ đắc ý lắm. Bà đã thực sự làm Vua và cần
phải có thê thiếp như ai . Vấn đề đặt ra : thê thiếp của bà sẽ
là đàn bà hay đàn ông ?
Vô hình chung đây là cơ hội để nhà sư điên được sủng ái và làm
lũng đoạn triều đình . Cuối cùng Võ Hậu đi đến chỗ nỗi tiếng về
mặt dâm đãng hơn là về mặt chính trị , trái hẳn với điều bà mơ
ước.
Nhà sư điên, như đã nói ở đoạn đầu , tên là Hoài Nghĩa. Thực ra
gã không phải là sư mà cũng chẳng có cái tên đẹp đẽ như vậy.
Gã nguyên là một tên mãi võ bán thuốc dạo trong hành Lạc Dương.
Gã thường biểu diễn sức mạnh và quyền cước để lôi cuốn đám dân
ngu mua thuốc cao, thuốc tễ của gã . Với thân hình cao lớn lực
lưỡng , gã thích biểu diễn thân thể trần truồng của mình và
thuờng khoe khoang có tài làm cho đàn bà điên đảo .
Qua sự giới thiệu của một tên thị nữ, gã được gặp Công chúa Tiền
Kim , rồi tới Công chúa Thái Bình. Sau khi biết rõ tài năng của
gã, Công chúa Thái Bình ân cần giới thiệu lại cho mẹ. Võ Hậu rất
mừng rỡ, cho vời gã vào ngay . Gã tên thiệt là Phong nhưng mọi
người thuờng gọi là Bé Cưng, mặc dầu gã chẳng bé chút nào . Về
sau tên gã được đổi thành Hoài Nghĩa cho đỡ chướng.
Hai mẹ con Võ Hậu cùng nhau hưởng thụ thú vui xác thịt với tên
sư hổ mang , cũng như họ từng cùng nhau mưu đồ những chuyện bất
chính . Võ Hậu cảm thấy mình hoàn toàn lệ thuộc vào tên mãi võ.
Bà không sống nỗi nếu thiếu gã . Bà thường phải làm ngơ trước
những hành động ngang ngược của gã . Tuy thiếu bản chất của một
người mẹ, Võ Hậu vẫn là một người đàn bà hoàn toàn mềm yếu trước
gã đàn ông tầm thường. Bao nhiều nghị lực chế ngự tình cảm, bao
nhiêu cứng rắn nghiêm khắc trong lãnh vực chính trị biến đâu mất
hết , để nhường chỗ cho quị luỵ đam mê .
Hay cũng có thể Võ Hậu quan niệm ngược lại. Có lẽ bà cho rằng
các truy hoan này là một phần trong đời sống xa hoa của bậc đế
vương . Theo óc tưởng tượng phong phú của bà, các bậc thần tiên
trên trời vẫn thường hưởng thụ các cuộc trác táng dâm loạn khi
chiến thắng. Thêm vào đó bà lại nghe theo lời dẫn dụ mê hoặc của
nhà sư điên và đi đến chỗ tin tưởng rằng tất cả quần chúng đều
coi bà là hiện thân của một vị Phật, bà cho xây điện Thiên Đường
cao hơn một trăm thước ở phía sau điện Thái Hoà cho tên mãi võ ở
đó làm sư trưởng - như sẽ nói ở đoạn sau -
Trong suốt thời gian tằng tịu với nhà sư, Võ Hậu luôn luôn bị ám
ảnh bởi những tư tưởng vừa thấp hèn nhuốm mùi xác thịt trần tục
, vừa cao cả đượm màu siêu thoát thiêng liêng . Những tư tưởng
này giúp Võ Hậu tin tưởng và hứng khởi trong kế hoạch chính trị
của bà.
Bà tin minh là đức Phật tái sinh xuống trần để phán xét người
ngay kẻ gian - ai tin ở bà là ngay, ai không tin là gian- Chính
Võ Hậu cũng nhận ra rằng hình ảnh của Phật đã giúp triều đại bà
thành công.
Tự tin ở uy thế đối với Võ Hậu, sư Hoài Nghĩa không cần thay đổi
cách ăn mặc lôi thôi của mình. Gã có vẻ nghênh ngang tự đắc và
thuờng là mối đe doạ đối với dân chúng tại kinh đô . Mỗi khi đi
dạo trong thành, gã thường chễm chệ trên lưng ngựa, có quân hầu
đi mở đường. Vô phúc cho ai không tránh kịp , chắc chắn sẽ lãnh
vài ngọn roi sắt vào đầu. Có lần gã đánh một vị quan Biện lý
ngay giữa phố vì ông nãy từng buộc tội gã.
Trong cung, gã được trọng đãi như một ông hoàng.
Gã được dùng ngựa của hoàng gia và mỗi khi thấy gã đi qua các
quan trong triều đều cung kính cúi đầu. Để lấy lòng gã, hai
người cháu của Võ Hậu là Thừa Tự và Tam Tư thuờng bợ đỡ gã một
cách hèn hạ, giữ ngựa để cho gã leo lên hay bước xuống.
Có một lần gã sư hổ mang vào hoàng cung bằng cửa Đoan Võ - dành
riêng cho Vương hầu và các Công thần - gã nghênh ngang đi qua
chỗ làm việc của Môn Hạ Tỉnh .
Quan Thị Trung họ Tô là một vị Quốc công tuổi cao đức trọng thấy
thế bước ra, nhưng gã vẫn tảng lờ như không thấy tiếp tục tiến
vào .
Quan Thị Trung tức giận nói lớn :
- Sao mi dám vào đây, tên đầu trọc kia ! Mi vào đây để làm gì ?
Gã sư trợn mắt nhìn ông, rồi bằng một điệu bộ rất hài hước gã
khoa tay múa chơn và thách thức :
- Muốn chơi nhau chăng ?
Giọng gã sặc mùi dao búa của bọn lưu manh .
Nhưng khôi hài hơn nữa, chiều hôm đó gã mang một bộ mặt sưng húp
đi kiếm Võ Hậu để mách , quan Thị Trung đã sai cận vệ tống cổ gã
ra ngoài và một cuộc ấu đả đã xảy ra . Sau khi chế ngự được gã,
bọn cận vệ không quên tặng gã mấy chục bạt tai .
Nghe chuyện này, Võ Hậu chỉ phá ra cười :
- Sao ái khanh lại đi lối cửa đó ? Lần sau ái khanh nhớ đi cửa
phía Bắc .
Võ Hậu rất khôn ngoan, không đả động tới quan Thị Trung họ Tô ,
vì bà sợ làm lớn chuyện chỉ tổ mang tiếng thêm . Vì Võ Hậu không
muốn Hoài Nghĩa bỏ bà trong cung một mình, hơn nữa bà sợ gã
ra ngoài nhiều sẽ làm lộ chuyện, bà giao cho hắn công tác xây
cất cung điện và trông nom vườn thượng uyển.
Đã có lần Hoài Nghĩa khoe với Võ Hậu rằng gã rất giỏi về kiến
trúc và có thể xây cất nhà được, bà bèn bịa ra công việc để buộc
chân gã trong cung .
Theo tục lệ cổ truyền, chỉ đàn bà hay hoạn quan mới được ra vào
nội cụng . Khi thấy Hoài Nghĩa ra vào khu vực đàn bà, mọi người
đều xầm xì bàn tán. Tuy gã là sư nhưng chưa hoạn.
Một pháp quan tên là Vương Châu thấy gai mắt bèn dâng sớ xin
thiến Hoài Nghĩa , nếu gã còn tiếp tục hiện diện tại nội cung,
làm như vậy để bảo vệ tiết hạnh cho các thị nữ và công nương
trong cung .
Khi xem sớ , Võ Hậu cười ngất và thầm nghĩ vị Pháp quan này quả
có óc khôi hài.
Một lần nữa Võ Hậu lại khôn ngoan ém nhẹm tờ sớ để mọi việc dần
dần chìm vào quên lãng .
|