Sau ngày gặp giáo sư Khưu, Thạch lại bận luôn.
Tiệc tùng nối tiếp. Lần này là do ủy ban liên lạc Hoa kiều
của nhà nước mời.
Bấy giờ là tháng bẩy, cái tháng mà ở Mỹ các trường đại học
nghỉ ngơi. Và các cơ sở giáo dục của Đài Loan thừa dịp này,
thỉnh cầu các giáo sư nổi tiếng sang diễn giảng. Phi trường
tấp nập các viên chức bộ giáo dục và chính quyền, rồi giới
báo chí ra nghênh đón những người ở phương trời tây về.
Thạch cũng được nhận liên tục mấy cái thiệp mời. Lúc đầu
Thạch đã không định đi. Một phần vì thấy cái môn học của
mình không được coi trọng lắm. Một phần vì Thạch ngại tiệc
tùng. Nhưng cha của Thạch là con người rất coi trọng thể
diện ông đã nhất quyết muốn Thạch phải tham dự. Được nhà
nước mời là cả một sự hãnh diện có gì xấu đâu mà lại từ chối?
Không những ông muốn Thạch tham dự mà còn muốn Thạch đưa cả
Ức San đến đấy. Thạch cực lực phản kháng. Cũng may là có sự
can thiệp của mẹ nên cha mới nhượng bộ.
Trên bàn tiệc, thỉnh thoảng Thạch cũng gặp lại những người
bạn quen trên đất Mỹ. Phần lớn khách được mời là dân tiến sĩ
bên ngành công nghiệp. Họ đều có thu nhập khá, có gia đình
và cuộc sống ổn định. Đa số họ lại là những con người đúng
nghĩa khoa học, đơn giản và không nhiều ray rứt về nội tâm.
Họ sống một cách thỏa mãn với cái mà mình đang có. Khiến
nhiều lúc Thạch thấy ghen tị.
Chuyện đó cũng đơn giản thôi. Họ hơn chàng nhiều thứ. Vật
chất đầy đủ, cuộc sống bình thản nên họ yêu đời, họ tích cực.
Có lúc Thạch phân vân. Tại sao trước kia ta không chọn ngành
khoa học thực nghiệm?
Trong bàn tiệc giữa lúc mọi người rộn rã với tiếng cười thì
Thạch lại lạc lõng. Không phải vì mọi người không vồn vã với
chàng, mà phần lớn vì mặc cảm bản thân.
- Ở Mỹ, anh ở ngành nào.
- Báo chí.
- Ờ, cái ngành quan trọng đấy chứ? Thế anh Thạch làm việc ở
đâu.
- Dạ, dạy học.
- Vậy à, tuyệt đấy! Ông anh tôi ở bên đó cũng đi dạy. Anh
dạy ở trường đại học báo chí à?
- Dạ không, tôi chỉ dạy tiếng Hoa thôi.
- Ồ!
Câu trả lời của Thạch khiến đối phương thất vọng nhưng họ
cũng có vẻ thật lịch sự, chỉ khẽ ho một tiếng, rồi hỏi tiếp:
- Ở trường nào vậy?
Chuyện dạy tiếng Hoa bên Mỹ là một chuyện khá tầm thường.
Chỉ khi nào ra trường mà không tìm được việc làm nào thích
hợp, họ mới đi dạy sinh ngữ. Coi như một cách chờ thời, chứ
không phải một thứ nghề cố định.
Thạch ngượng ngùng nói:
- Ở trường đại học xx.
- Hử?
- Đó là một trường đại học nhỏ, không tên tuổi, ở gần thành
phố Chicago.
- À, còn ông anh tôi thì dạy ở trường đại học California, ở
đó lương bổng hậu hĩ lắm.
o0o
Trong một lần khác, Thạch lại gặp người bạn cũ tên Hoàng.
Tốt nghiệp cùng khóa với chàng ở Đài Loan. Hai người không
thân nhau lắm. Sau khi đến Mỹ, Hoàng đã bỏ tất cả, học lại
từ đầu. Anh chàng chuyển qua ngành toán. Lúc đầu khi nghe
nói Thạch đã lo sợ giùm cho bạn. Sợ là sau bao nhiêu năm bỏ
bê khoa học tự nhiên, Hoàng sẽ không theo kịp giáo trình.
Nhưng rồi sau đó mấy năm, Thạch có dịp sang miền đông nước
Mỹ, nghe nói sau một thời gian cố gắng Hoàng không những đã
vươn lên được, mà còn đậu tiến sĩ toán học với hạng cao và
được thỉnh giảng ở đại học Harward, một trời đại học không
những chỉ nổi tiếng ở Mỹ mà còn cả thế giới.
- Sao Thạch, mi cũng có mặt ở đây nữa à?
Hoàng đã bắt ngờ từ trong đám đông bước ra bắt tay Thạch.
- Tao cũng không ngờ gặp lại mi ở đây. Thạch nói - Sao? Về
đây từ bao giờ thế?
- Mới về, còn mi?
- Về hơn tháng nay rồi, thế cậu...
- Được mời về trường đại học ở đây dạy hai tháng hè. Gặp lại
mi mừng quá. Chúng mình đã mười năm không gặp nhau rồi.
- Đúng... mọi chuyện đều suông sẻ cả chứ?
- Chúng ta ra ngoài này nói chuyện. Dù gì cũng còn sớm chán.
Chưa nhập tiệc đâu?
Hoàng đã kéo Thạch qua phòng khách uống trà. Vừa uống vừa
hỏi:
- Thế nào, cậu về đây làm gì? Thăm thân nhân, cưới vợ, du
lịch hay đi dạy học?
- Tôi đâu có nổi tiếng như bạn đâu mà được người ta mời dạy.
Thạch đã cay đắng nói, Hoàng nói lảng:
- À... thế bây giờ cậu ở bên ấy làm gì? Báo chí phải không?
Tôi nhớ rồi, cậu qua Mỹ học về báo chí cơ mà...
- Đúng, tôi qua Mỹ học báo chí, nhưng lại hành nghề dạy Hoa
văn, một nghề bất đắc chí. Chắc tôi phải nhờ cậu giúp đỡ
nhiều.
- Cậu làm gì lạ vậy? Chúng ta là bạn bè của nhau mà làm gì
lại cay đắng thế? À, hai bác thế nào? Khỏe chứ - Cậu ở nhà
hay ở khách sạn?
- Cha mẹ tôi đều khỏe. Hai người có nhắc đến cậu, ca ngợi
cậu tiến thân hay, biết đổi nghề kịp lúc.
- Ồ, có gì đâu, tất cả chỉ vì miếng ăn thôi. Cậu cũng biết
là sang Mỹ mà vẫn theo học ba cái nghiệp khoa học nhân văn
thì chỉ có nước đói. Nhưng cậu có biết không, mấy năm đầu
tôi cũng mệt bở hơi đấy chứ. Nhiều lúc đã định bỏ cuộc.
- Chính nhờ cái chí vươn lên mà cậu mới thành công.
- Nữa rồi, cậu lại mở giọng dở hơi đó với tôi làm gì. Mình
cùng là dân ở Mỹ về cơ mà. Tôi chuyển ngành, cuộc sống tương
đối dễ thở, thế còn cậu, lúc này thế nào? Trước kia nghe cậu
ao ước là sẽ cố chen chân vào làng văn nước Mỹ, ra sao rồi,
có viết lách được gì không?
Thạch cảm khái:
- Cậu đã thực hiện được mơ ước của cậu, còn tôi mọi thứ đều
hỏng bét, cậu bảo sao tôi không cay đắng? Chen chân vào văn
đàn nước Mỹ à? Muốn vậy trừ phi tôi phải khai thác ba cái
chuyện đầu tóc bím đuôi sam, tục bó chân... hoặc chuyện cướp
nhà băng... bằng không làm sao tôi có thể tranh nổi với
những con người vừa lọt lòng ra đã nói tiếng Anh chứ? Cái
giấc mộng đó đã vỡ nát từ lâu rồi. Tôi quay qua học báo chí,
định làm một ký giả xoàng thôi mà còn không được. Thế là xôi
hỏng bỏng không... Học xong chẳng làm được gì. Đành phải đi
dạy ngoại ngữ thôi. Nghĩa là chỉ cần tư cách của một giáo
viên tiểu học.
Hoàng thật thà:
- Nhưng cái đó có gì đâu mà phải bứt rứt? Ở Mỹ tôi có quen
nhiều người đậu tiến sĩ xong đi dạy Hoa văn, họ còn coi đó
là một nghề cao quý. Cậu nghĩ xem, đấy là một hình thức phổ
biến văn hóa, khai thông sự hiểu biết cho hai dân tộc, giúp
người Mỹ họ học được tiếng Hoa, xem được tiếng Hoa, hiểu
người Hoa nhiều hơn.
- Chuyện đó xa vời quá.
- Nhưng cần thiết, để dân Mỹ không có cái nhìn sai lệch về
Trung quốc, đó là một chiến công đấy chứ.
- Cậi nói khẳng khái như vậy đúng thôi, bởi vì cậu đã dạt
được mục đích. Bây giờ có quyền làm những gì mình ưa thích,
nếu không chưa chắc cậu đã nghĩ ra được như vậy. Còn tôi,
cái ý nguyện của tôi lúc ra nước ngoài không phải để làm một
thầy giáo dạy Hoa văn.
Hoàng có vẻ cảm thông nói:
- Tôi hiểu rồi, tôi biết nỗi khổ tâm của cậu. Nhưng cái gì
thì cũng phải từ từ thôi. Biết đâu, dạy học một vài năm,
rồi, cậu cũng tìm được việc làm thích hợp trong tòa soạn,
hoặc là ngoài giờ dạy ra, anh lại rảnh rỗi viết lách, như
vậy cũng đạt được ước muốn vậy. Con người đôi lúc nên nhẫn
nại, sớm muộn rồi cũng thành đạt thôi.
Thạch không muốn ai lên mặt dạy đời mình, nên nói:
- Thôi, đừng nên nói chuyện đó nữa, chán lắm. À, mấy năm
trước nghe thiên hạ đồn rằng cậu đeo theo cô x nào đó...
Sao, thế nào? Thành công chưa? Cậu đeo nhẫn gì đó?
Anh chàng cười rạng rỡ, giơ bàn tay đeo nhẫn lên nói:
- Cô ấy sắp đến rồi đấy! Vì còn phải dự một cái tiệc khác
nên đến hơi muộn - Rồi Hoàng hạ thấp giọng nói một cách đầy
đắc ý - Phải nói là tốn không biết bao nhiêu là công sức.
Khi còn ở viện nghiên cứu Boston, tôi đã đeo đuổi, nhưng đâu
dễ gì, mãi cho đến lúc nhận được thơ mời dạy học của trường
đại học Harward tôi mới được cô ấy đoái hoài đến. Chuyện đó
cũng không đáng trách, vì đấy là phong cách nhà cô ta mà.
Thiên Thạch yên lặng. Thời đại đáng trách hay con người ở
thời đại này đáng trách? Hoàng hỏi:
- Thế còn cậu, thế nào? Sao chẳng thấy đeo nhẫn gì cả vậy?
- Không phải là tiến sĩ toán, lại không phải là giáo sư đại
học Harward thì ai mà thèm tôi.
- Vậy mà cũng nói, đâu có phải cô gái nào cũng giống như
Uyển Tâm nhà tôi đâu.
Thạch chỉ cười buồn. Hoàng còn định nói thêm gì nữa thì có
một thiếu phụ mặc áo màu kem bước tới. Nhìn là Thạch biết
ngay kiểu áo thời trang của một nhà may ở đại lộ số năm New
York, thiếu phụ có mái tóc rất ngắn kiểu demigarcon. Hoàng
vội nói:
- À, nhà tôi đến rồi đây, để tôi giới thiệu nhé. Đây là Uyển
Tâm, vợ tôi. Còn đây là Ái Thiên Thạch, một người bạn mà anh
rất thân khi còn ở đại học.
- Hân hạnh - Thiếu phụ đưa bàn tay trắng muốt ra cho Thạch
bắt, đồng thời nói một câu bằng tiếng Anh - Rất vui lòng
được biết anh.
Thạch hơi lúng túng, từ hôm về nước đến giờ, Thạch không hề
sử dụng Anh ngữ, Thạch không biết nên nói tiếng Hoa hay
tiếng Anh đây với người đàn bà rõ ràng là người Hoa mà lại
không chọn sử dụng tiếng Hoa này. Hoàng thấy sự lúng túng
của bạn vội giải thích:
- À quên, tôi quên cho bạn biết là vợ tôi sinh ra ở New
York, và trưởng thành ở Mỹ vì vậy sử dụng tiếng Anh thành
thạo hơn tiếng Hoa, nhưng nói tiếng Hoa thì cô ấy vẫn nghe
và hiểu hết:
- À, Thạch hiểu ra và nói bằng tiếng Hoa - Chào chị, chị có
thích cái xứ Đài Loan này không?
Thiếu phụ ngồi xuống, cởi cặp mắt kính đen ra, bấy giờ Thạch
mới phát hiện đôi mắt của thiếu phụ tuyệt đẹp. Cô nàng vừa
lấy khăn tay chấm nhẹ lên mắt vừa nói:
- Không ngờ cái xứ này nó lại nóng như vậy. Em chịu không
nổi - Và quay sang Thạch, cô ta nói như phân bua - Nhiều
người khuyên tôi không nên về đây, chúng tôi có một ngôi nhà
nghỉ mát ở New Jersay, ông ấy lại không chịu, bày đặt sang
đây diễn giảng ba tháng để làm cái gì cơ chứ?
Hoàng cười nói:
- Đó chỉ là cái cớ, chứ thật ra thì để thăm cha mẹ anh,
người đã lớn tuổi quá rồi.
- Thì cũng chính vì hiểu như vậy em mới theo anh đấy chứ.
Thiên Thạch nói:
- Coi vậy chứ không sao đâu. Có nóng một tý, nhưng ở thêm
vài hôm sẽ quen ngay.
- Tôi thì không thấy như vậy, ở trường đại học Tân Trúc, nhà
cửa thì cũng khá tiện nghi, có điều quang cảnh lại trống
trải quá, có nhiều gió cát. Tôi ở không nổi, phải ở khách
sạn năm sao. À, anh Thạch, thế còn anh?
- Tôi làm sao chứ?
- Anh không ở Tân Trúc à?
- Không, tôi về đây để thăm nhà, chứ không phải để dạy học.
- Thế anh có đưa bà xã cùng về không?
Hoàng cười chen vào:
- Anh ấy chưa có vợ. Đúng rồi bao giờ về bên Mỹ, em giới
thiệu cho anh ấy một cô nhé.
Ngay lúc đó ban tổ chức mời mọi người vào nhập tiệc. Một
buổi tiệc thật sang trọng dành cho những người từ nước Mỹ
trở về, hôm ấy Thạch đã uống nhiều rượu, nên chàng đã chếnh
choáng hơi men. Trở về nhà Thạch mệt mỏi vào phòng, chỉ có ở
nơi đây chàng mới thấy một sự bình yên thoải mái. Phòng thật
nóng, nhưng chẳng có ai quấy rầy, cái bàn tiệc ồn ào ban nãy
đã khiến Thạch cảm thấy thêm lạc lõng. Cũng đồng thời là
tiến sĩ, nhưng phần lớn người được mời đều là tiến sĩ kỹ sư
của các ngành khoa học hiện đại. Còn Thạch? Khi được hỏi đến
chỉ là một sự ngượng nghịu khỏa lấp. Thạch nằm dài trên
giường nghĩ lại những điều đó, bất giác thấy buồn cười, một
sự mỉa mai kỳ lạ. |
|
